Zeven tips om de duurzame kleine boer te helpen

18 november 2022

Mijn ouders kochten, toen ze zelf geen kippen meer hadden, altijd eitjes bij Alida en Hendrik-Jan Kieft. Altijd een uitje voor ze omdat ze het er zo leuk en gezellig vonden. Ze namen dan direct heel veel eieren mee om ook familie en vrienden van eitjes te voorzien. Ze waren er immers toch! Ze genoten er altijd van om de prachtige bruine kippen op het grasland te zien scharrelen. Door de vogelgriep kunnen biologische boeren als Hendrik Jan en Alida onze steun extra goed gebruiken.

Ik zag laatst een stukje uit de film ‘New Amsterdam’. De nieuwe directeur van het ziekenhuis vroeg bij zijn aantreden aan zijn voltallige personeel: “Hoe kan ik jullie helpen, wat kan ik voor jullie doen?” Wat een mooie houding naar mensen toe. Ik wil dat ook veel vaker gaan doen. Ik stelde deze vraag deze week aan de biologische boeren Alida en Hendrik-Jan Kieft. En vroeg hen welke boodschap ik kon ‘uitzenden’ om hen te helpen. Hopelijk kun jij met dit verhaal weer biologische boeren in jouw omgeving steunen. Want hun verhaal geldt wellicht voor bijna alle biologische kippenhouders. Een beetje weten hoe deze markt in elkaar steekt kan ons als consument helpen bij onze keuzes, denk ik.

Crisissen

Dat er heel wat crisissen tegelijk spelen in de wereld, dat hoef ik niet te vertellen. Ze raken iedereen. De een meer dan de ander. De een lijdt in alle opzichten onder de crisis, anderen hebben het juist financieel beter door de crisissen. Lijden door de crisis doen niet alleen de kippen van Kieft (ze hadden een enorm groot weiland om de hele dag in rond te lopen maar moeten nu al maanden binnen blijven door de vogelgriep epidemie) het geldt ook voor hun bazen Alida en Hendrik Jan:

25% van hun eieren verkopen ze rechtstreeks. 75% van de eieren gaat naar de handel/retail. De prijs die ze hiervoor afspreken staat contractueel 18 maanden vast. Door de oorlog in de Oekraïne zijn de voerprijzen (die voor een heel groot deel de kostprijs van het ei bepalen) met bijna 60% gestegen maar de prijs van het ei is maar met 1 cent gestegen. Dat betekent dat je je aan je contractverplichting moet houden en dus met verlies levert aan de handel.
Hun loslopende eieren heten nog steeds bio eieren. Ondanks het feit dat hun kippen binnen moeten blijven. In hun stal lopen er veel minder kippen in de stal rond dan in stallen met de ‘normale scharrelkip’: bij Alida en Hendrik Jan 6000 kippen in plaats van 10.000 per stal. Daarnaast krijgen ze biologisch voer en geen antibiotica. Scharreleieren zijn flink goedkoper dan eieren van loslopende kippen. Doordat er door de vogelgriep geen eieren meer zijn van loslopende kippen moeten ze nu in het schap van de supermarkt opboksen tegen de veel goedkopere scharreleieren. Maar de consument kan niet zien dat hun kippen, ook al moeten ze binnen blijven, nog steeds meer scharrelruimte hebben dan het gangbare scharrelei. Het zou zo mooi zijn als de consument dit zou weten.
Doordat er binnen een straal van 10 kilometer van hun bedrijf vogelgriep werd aangetroffen moesten ook zij zich houden aan de door de overheid opgelegde beperkingen opgelegd. Ze mochten een tijd lang geen eieren van hun kippen meer aan de consument verkopen. Om hun klanten toch van een eitje te voorzien kochten ze deze in bij andere pluimveehouders.

Door rechtstreeks bij de duurzame boer te kopen als dat mogelijk is. Geef je ogen de kost en ontdek hoe ongelooflijk veel er in stalletjes langs de weg te koop is.
Besef dat een bio-boer in veel opzichten hogere kosten heeft dan de gangbare boer. Denk aan het voer of aan de hoge kosten van het controleorgaan SKAL (dat toeziet op naleving van de biologische principes). De biologisch(dynamische) principes zijn mooi voor het dier, de natuur, het milieu en de aarde. Als we dat belangrijk vinden, zouden we dus moeten blijven investeren in de boeren en telers die zich hiervoor inzetten.
Door eten te bestellen/af te halen via slechts 1 tussenschakel die het rechtstreeks aan jou levert. Denk aan bedrijven als Hofweb, Herenboeren, De streekboer etc. Veel meer adressen vindt je bij "Mooie Aanbieders". Ook dan heeft de lokale boer/producent in de meeste gevallen een betere prijs dan via de retail. En jij ook trouwens: Alida en Hendrik-Jan verkopen hun eigen eieren voor € 2,80 per doosje van 10 stuks. Dat is geen grote winst maar voldoende om samen met hun kippen een goed leven te leiden en hun schoorsteen te laten roken. Toch zagen ze hun eitjes laatst in de supermarkt voor € 5,20 liggen. € 3,00 verschil met de verkoop vanuit hun eigen boerderijwinkel!
Sluit je aan bij een voedsel coöperatie die rechtstreeks van lokale boeren en producenten inkoopt. Vaak hebben ze een centraal afhaalpunt waar jij je lokale voedsel kunt afhalen. Als je dat even organiseert met een aantal mensen in jouw buurt heeft iedereen slechts eens in de zoveel weken ‘ophaaldienst’ en spaar je tijd en onnodige kilometers uit.
Vraag jouw boer om zich aan te melden bij de Groene Winkelkar zodat zij zichtbaar worden voor de consument.
Werk je bij een bedrijf/organisatie met een kantine? Vraag je leidinggevende om een deel van de ingrediënten van lokale komaf te laten zijn.
Ik denk dat we moeten realiseren dat goed en duurzaam eten niet te duur is. Bewerkt en geraffineerd voedsel is gewoon veel te goedkoop. Als je voor € 0,28 cent een hoogwaardige eiwitbron als een ei kunt kopen van dieren die een mooi buitenleven hebben gehad en goed voer…..dan is dat toch ook fijner voor jezelf dan een anoniem ei?

Vaak ben je dus goedkoper uit als je rechtstreeks bij de lokale boer/teler koopt. Je moet het er alleen even voor over hebben om er voor ‘om te fietsen’. Maar zeker in boerderijwinkels als die van Alida en Hendrik-Jan krijg je er ook heel wat voor terug. Alida en Hendrik Jan zijn er heel duidelijk over:

Het levert gezelligheid op. Het is soms net zo'n zoete inval in de winkel.
Door hun groenteaanbod in de winkel wordt de consument bewuster van het seizoen
De consument wordt bewuster van de prijs (“oh, dan is die dikke kool van € 2,50 wel veel goedkoper dan het zakje kool in de winkel”)
Ze maken mensen bewuster van recycelen. (Iedereen neemt zijn lege eierdoosjes en lege yoghurt flessen weer mee terug) En dat geeft de klant een goed gevoel.
De betrokkenheid bij dieren en hun leven wordt sterk verhoogd. Wat vinden hun klanten het leuk om even (als er geen vogelgriep heerst) naar de kippen of de kalfjes te kijken
Mensen voelen zich weer gehoord en gezien. Er is tijd voor een verhaaltje.
Er is nog tijd en aandacht voor service: nog altijd brengen ze een keer per week eitjes langs bij oudere klanten die niet meer naar winkel kunnen komen.
De consument hoort weer verhalen over zijn eten….dat vinden ze echt het leukst. Zo vertellen Alida en Hendrik-Jan graag het verhaal over hoe zij de kippen vangen als de oude kippen plaats moeten maken voor jonge hennetjes: ze worden een voor een gevangen. Niet bij hun poten gepakt zodat de vanger meerdere kippen tegelijk kan vangen. Maar gewoon een voor een: onder hun buik vastgepakt en doorgegeven aan de volgende persoon. Wat een vermindering van stress voor de kippen. Mooi respectvol verhaal. Zou veel vaker verteld moeten worden. Zodat veel meer mensen dit horen.