Kun je wel gezond zijn zonder visolie?

Nog geen dag later ontplofte mijn mailbox bijna. Velen wilde mijn mening weten over de nieuwsbrief van een collega over een specifieke visolie (Eqology). Hij beweerde dat je met algenoliesupplementen een brand probeert te blussen met een tuinslang. Volgens hem is er maar één brandslang die de brand kan blussen: visolie!

En daarmee zijn we terug bij af. Want wat we volgens mij feitelijk doen: we putten de aarde en daarmee onze eigen gezondheid steeds verder uit door een groot deel van ons voedsel uit dierlijke en bewerkte voedingsbronnen te betrekken. De klachten/ontstekingen die daaruit voortvloeien (in combinatie met te weinig bewegen, chronische stress etc), gaan we vervolgens ‘oplossen’ door grote hoeveelheden visolie te gebruiken. Daarmee putten we de visstand en de oceanen – de longen van onze aarde – nog verder uit. Dat kan toch niet de bedoeling zijn?

Mijn visie op visolie en algenolie

Omdat ik zo veel vragen kreeg over de nieuwsbrief van mijn collega licht ik graag toe wat mijn visie is op visolie en algenolie. Alles wat schuin gedrukt is, is geciteerd uit de nieuwsbrief van mijn collega. Ik roep je ook op om zelf kritisch te blijven. Is het consistent wat er beweerd wordt? Zeggen de grote onderzoeken ook dat er geen andere mogelijkheid is dan visolie slikken? Gebruik vooral je gezonde verstand.

Het probleem: een verstoorde vetzurenbalans

“99,9% van de mensen heeft een verstoorde vetzurenbalans.” Inderdaad, de chronische ziektebeelden die ons teisteren, zijn nagenoeg allemaal ontstekingsziekten. En alle ontstekingen hebben ook een relatie met een verstoorde vetzurenbalans. Maar betekent dat echt dat we daarom allemaal aan de visolie moeten? En dat elke ontsteking enkel het gevolg is van deze verstoorde vetzurenbalans?

Als we nu eens onder de loep nemen wat de hoofdoorzaken zijn van de ontstekingsziekten, dan lijkt het mij wijsheid om met die oorzaken aan de slag te gaan en het probleem in de kern aan te pakken, oftewel de causale benadering. Brand blussen is prima, maar op zoek gaan naar de pyromaan voorkomt nog veel meer ellende.

Ik schreef een uitgebreid artikel over ontstekingsremmend voedsel, maar zet hierna de belangrijkste punten voor je op een rijtje.

Zoals je in het artikel over voeding bij ontstekingen hebt kunnen lezen zijn de oorzaken van de ontstekingen erg divers. Is visolie dan wel de enige oplossing? Laat ons ervoor waken dat we gaan redeneren als de timmerman die alleen een hamer heeft en denkt dat daarom elk probleem met die hamer op te lossen is.

Visolie als oplossing voor alle ziekten, dat lijkt niet logisch. Hoewel een gezonde vetzurenbalans wel degelijk een must is om gezondheidsproblemen op te lossen: elke cel in ons lichaam is afhankelijk van een gezonde Omega 3/6 balans. Gelukkig kent de natuur heel wat meer ontstekingsremmende stoffen dan enkel visolie/algenolie. Een greep uit de lijst met kruiden/specerijen/stoffen die, net als EPA en DHA, in kunnen grijpen op het ontstekingsproces en waar veel wetenschappelijk onderzoek over beschikbaar is: gember, kurkuma, boswellia, quercetine (in appel, ui), origanum vulgare (wilde marjolein) groenlipmossel, salix alba (wilg), Filipendula ulmaria (moerasspirea), urtica dioica (grote brandnetel), Ribes Nigrum, Populus Nigra, astaxanthine, OPC, liponzuur, resveratrol & vitis vinefera (wijnstok) zwavel, PEA, lactoferrine, vitamine C, E en D

De vingerpriktest

Ook over deze opmerking in de Eqology nieuwsbrief kregen we veel vragen: “je hebt een vingerpriktest (stelling 1) én de krachtigste visolie (stelling 2) nodig. Het product van Eqology, dat ik deze maand een paar keer onder je aandacht breng, biedt beide.”

Je zou als lezer kunnen denken dat de aangeboden bloedtest je gehalte aan EPA en DHA meet. Daar gaat de nieuwsbrief immers over. Dergelijke testen meten echter de balans tussen omega 3 en omega 6, niet de EPA/DHA gehaltes. Dus ook als je bijvoorbeeld lijnzaadolie (met veel omega 3) zou gebruiken zouden de testresultaten kunnen veranderen. Dat heeft niets met deze specifieke olie te maken. Ik heb jarenlang dergelijke testen uitgevoerd in mijn praktijk. Het klopt inderdaad dat het overgrote deel van de mensen een flink verstoorde vetzurenbalans heeft. Maar gelukkig zijn er vele wegen die naar Rome leiden. Ook zonder Eqology visolie kun je echt aan je gezondheid werken. Anders zou elke vegetariër en veganist immers gedoemd zijn om flink ziek te worden. En laten de laatste grote onderzoeken nu net uitwijzen dat vegetariërs en veganisten de beste papieren hebben om gezond oud te worden. Juist de overmaat aan dierlijk eiwit met een teveel aan omega 6 is een hoofdoorzaak van de ‘tsunami’ aan ontstekingsziekten.

Hieronder een kort citaat dat gaat over één van de Blue Zones: gebieden waar relatief de meeste gezonde 100 jarigen wonen:

"DE STOKOUDE HERDERS OP SARDINIË: Pecorino in plaats van vis.

Hoe kan het dat men op Sardinië zonder Omega-vetzuren uit vis fluitend de honderd passeert?

Soms zit het geheim in de details. De populaire pecorinokaas is afkomstig van schapen die de hele dag buiten lopen en grazen in het wild. Daardoor is hun melk én de kaas rijk aan het omega-3 vetzuur alfalinoleenzuur, dat ook in lijnzaad zit" (citaat uit Fit met voeding 6/2014)

Veel mensen vroegen ook of er een andere mogelijkheid was om deze vingerpriktest te doen zonder direct een half jaar abonnement te nemen op de Eqology visolie. Die mogelijkheid is er zeker! Er zijn meerdere natuurartsen/therapeuten en bedrijven die deze test aanbieden. Een paar willekeurige linkjes als je een dergelijke test wilt laten uitvoeren: Omega 3 index, Combivitaal of Medivere.

Vissen (en visolie) bevatten alleen EPA en DHA, omdat vissen planktonalgen eten die deze omega-3-derivaten bevatten.

Een paar onjuistheden in de nieuwsbrief over visolie:

“Algenolie is vooral rijk aan het vetzuur DHA”

Er zijn wel degelijk algen die adequate hoeveelheden van zowel EPA als DHA bevatten, bijvoorbeeld de alg Schizochytrium die veelvuldig in vegan-supplementen gebruikt wordt.

“Algenolie bevat meestal niet het vetzuur EPA.”

"Om een juiste vetzuurbalans te bewaken én te herstellen is het vetzuur EPA essentieel. En dat vetzuur zit niet in algenolie."

De alg Nannochloropsis Gaditana (gekweekt in een bassin onder gecontroleerde omstandigheden) bevat juist aanzienlijke hoeveelheden EPA (35% van het totale vetgehalte in deze alg bestaat uit EPA). En ook de alg Schizochytrium die in veel vegan supplementen gebruikt wordt bevat een wezenlijke hoeveelheid EPA.

“DHA is vooral belangrijk voor de hersenen, de ogen en het zenuwstelsel.” ( de nieuwsbrief over de Eqology visolie juist pleit voor EPA i.p.v. DHA)

Dat klopt wel! Maar in tegenstelling tot wat de Eqology nieuwsbrief beweert zou dat wel eens een groot voordeel kunnen zijn: er wordt een enorme toename aan neurodegeneratieve ziekten als Alzheimer en dementie verwacht. DHA is dus juist een super belangrijk vetzuur. Dankzij algen kunnen we dit vetzuur juist heel gemakkelijk binnenkrijgen.

Bovendien... bleek uit recente onderzoeken dat DHA effectiever in ontstekingen remmen is dan EPA.(1) Ook was DHA beter in staat om triglyceriden en cholesterol in balans te brengen. Ode aan de alg!

Is kabeljauw leverolie een goede basis voor visolie?

De visolie die wordt aangeprezen in de nieuwsbrief en zoveel stof deed opwaaien is gemaakt uit kabeljauw.

Een kabeljauw is een vis die hoog in de voedselketen staat. Dit betekent dat deze altijd de meeste milieutoxines en hormoonverstorende stoffen in zich heeft opgeslagen. Veel meer dan een kleine vis aan het begin van de voedselketen, zoals een ansjovis of een sardientje. Schone zeeën worden steeds meer een utopie. De Barentszzee wordt door Eqology dan wel als zeer schoon aangemerkt, je hoeft dit artikel maar te lezen om te begrijpen dat hormoonverstorende oestrogeen in plastic overal zijn, ook in de Barentszzee.

Betekent dat dan dat deze olie niet zuiver is? Ik denk zeker wel degelijk dat het een zuivere olie is: kosten noch moeite worden gespaard door zichzelf respecterende bedrijven als Eqology om visolie gezuiverd in een fles te krijgen. Daar zijn soms vele bewerkingen voor nodig om dit voor elkaar te krijgen. En wat voor elk voedingsmiddel geldt, geldt ook voor elk supplement: hoe meer bewerkingen iets ondergaat, des te lager de waarde voor onze gezondheid.

De gezondheidseffecten die gelden voor Omega 3

De expliciete gezondheidseffecten die genoemd worden in de nieuwsbrief gelden niet alleen voor visolie:

“ALA draagt bij tot de instandhouding van normale cholesterolgehalten in het bloed. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 2 gram.”

Dit is van toepassing op alle omega 3, dus ook op lijnzaadolie, perilla of op elke willekeurige andere bron van omega 3.

“DHA draagt bij tot de instandhouding van een normaal gezichtsvermogen. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg”

“DHA draagt bij tot de instandhouding van de normale hersenfunctie. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg EPA en DHA samen”.

“EPA en DHA dragen bij tot de normale werking van het hart. Het gunstige effect wordt verkregen bij een dagelijkse inname van 250 mg EPA en DHA samen”

Toch wil ik nogmaals benadrukken dat vissen (en visolie) alleen EPA en DHA bevatten, omdat vissen planktonalgen eten die deze omega-3-derivaten bevatten. Bovengenoemde prachtige eigenschappen zijn dus niet exclusief voorbehouden aan visolie. De claims in de nieuwsbrief gelden voor EPA en DHA, ook voor algenolie en dus niet exclusief voor visolie. Gelukkig lijken ze dit zelf ook te snappen, ook al lijken ze daarmee wel hun eigen boodschap te ontkrachten: “Door de visserijquota kan Eqology ook niet de hele wereld aan visolie helpen. Gelukkig komt er naar verwachting dit jaar ook een plantaardige vegan-algenolie op de markt. “

Nee, ik hoop dat ze niet de hele wereld aan de visolie hoeven helpen. Gebruik je gezonde 'eetverstand' en geef ontstekingen zo weinig mogelijk kans. Dan kunnen we met en op deze aarde zo gezond mogelijk oud worden, ook zonder visolie! Dat gun ik echt ieder mens en zeker 'Moeder Natuur'.

"Als er 1 vrouw is die met recht #metoo mag gebruiken, is het Moeder Natuur wel."(Claudia de Breij)

Dan ga ik nu weer verder met ons project Heerlijk Westerwolds Land, waar we onder meer plantaardige bronnen van omega 3 en een scala aan ontstekingsremmende kruiden gaan telen. Op die manier willen we een kleine bijdrage leveren aan zowel de gezondheid van de mens als die van de aarde.

Bronnen

Telefacts be/ Undercover in de viskweekindustrie

Masterclass darmen en ontstekingen/natuurdietisten nederland

http://www.naturafoundation.nl/?objectID=14460&page=56

https://www.mvo.nl/media/gezondheid/mvo_infokaart137_omega3-vetzuren-v8.pdf

Ref 1: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27281302