Heel wat mensen lopen rond met een B12-tekort dat niet wordt bevestigd door bloedonderzoek. Ook worden steeds meer mensen veganist zodat het risico op een B12 tekort toeneemt.
Bloedonderzoeken geven geen duidelijk beeld: dat kan ook bijna niet omdat het heel moeilijk te bepalen is via ons bloed: het gaat namelijk niet zozeer om wat zich in het bloed bevindt maar wat er ook daadwerkelijk wordt opgenomen in onze cellen.
Om zeker te weten of ze toch een tekort had is er eigenlijk maar één onderzoek geschikt: de bepaling van methylmalonzuur in urine (als dit te hoog is weet je dat de B12 niet is opgenomen) en eventueel een homocysteïne-bepaling in bloed (als dit te hoog is, is er meestal een tekort aan B6, B12 en/of foliumzuur. Dergelijke onderzoeken worden meestal wel via natuurartsen en orthomoleculair geneeskundigen ingezet. Het invullen van een simpele vragenlijst kan ook al vaak een indicatie geven of verder onderzoek zinvol is.
Als er een B12-tekort is worden er vaak B12-injecties gegeven door de huisarts. Als er geen tekort wordt aangetoond maar op basis van onderstaande vragenlijst wel degelijk een B12-tekort lijkt te zijn zou u eens twee maanden een B12-supplement kunnen gebruiken om te ondervinden welke klachten hierop verbeteren. Zie verder bij Suppletie met B12.
Symptomen die mogelijk veroorzaakt worden door een vitamine B12 tekort
- Afasie: niet op de juiste woorden kunnen komen, verkeerde woorden gebruiken, verspreken
- Ataxie: onverklaarbaar vallen, of ergens tegen aan lopen, verlies van positiegevoel, dingen omgooien, struikelen, moeilijk lopen
- Blauwe plekken(spontaan of bij lichte trauma’s) kan ook vitamine C, -E,-K of foliumzuur probleem zijn (zie bij vragenlijst basis suppletie)
- Bleekheid van de huid
- Bloedarmoede (kan uiteraard ook tekort aan bijv. ijzer zijn)
- Bloedend tandvlees (kan ook met o.a. vitamine C,- K of Q10 tekort te maken hebben)
- Brandend gevoel in armen, benen, handen en/of voeten
- Concentratiestoornissen, geheugenproblemen
- Darmklachten /darmontstekingen
- Dementie, verwardheid
- Depressie, nervositeit, geïrriteerdheid, prikkelbaarheid, stemmingswisselingen, gedragsveranderingen, apathie
- Duizeligheid, evenwicht- en coördinatiestoornissen
- Gewrichtsklachten
- Glossitis (ontstoken tong), branderige, pijnlijke of prikkelende tong, gevoelige mond
- Haaruitval, dof en droog haar
- Hartkloppingen
- Homocysteïne verhoogd (kan ook B6-, foliumzuur-, zwaveltekort zijn)
- Hoofdpijn en/of migraine
- Impotentie
- In- en doorslaapproblemen zonder duidelijke oorzaak
- Incontinentie en/of vaak plassen /urine niet op kunnen houden
- Kleurenblindheid voor blauw en geel
- Kortademigheid, benauwdheid, kouwelijkheid
- Menstruatieklachten, zoals uitblijven menstruatie, hevige menstruatie, te lange menstruatie, verergerde menstruatiepijn
- Misselijkheid, verlies van eetlust, gewichtsverlies
- Onvruchtbaarheid
- Onwillekeurige spiertrillingen (kan ook magnesiumtekort zijn)
- Oorsuizen, vervormde geluiden
- Psychose, paranoia, hallucinaties
- Regelmatige diarree (maar obstipatie kan ook)
- Slaperigheid, zomaar in slaap vallen/ extreem veel slaap nodig hebben
- Spierpijn en krachtsverlies
- Spiertrekkingen en spierkrampen /rusteloze benen
- Tintelingen, ‘stroomgevoel’, doof gevoel,
- Verlammings-/uitvalsverschijnselen
- Veranderingen in gezichtsveld, wazig zien
- Verminderde pijnbeleving,
- Vermindering van fijne motoriek
- Vermindering van reuk en smaak
- Vermoeidheid, (extreme) zwakte
- Zenuwpijn, op “watten” lopen
Als je een groot deel van de vragen met ‘ja’ kunt beantwoorden dan kan het zinvol zijn om een onderzoek naar je B12 gehalte te laten uitvoeren. Alle symptomen kunnen immers ook andere oorzaken hebben.
Veelvoorkomende oorzaken van een vitamine B12 tekort
- Je voeding bevat te weinig (is echt een aandachtspunt voor vegetariërs en veganisten).
- Je voeding bevat te weinig verse, onbewerkte producten (B-vitamines zijn namelijk erg gevoelig voor verhitting, zuurstof en licht).
- Maagzuurproblemen/gebruik van maagzuurremmers/gastritis/maagresecties waardoor er te weinig ‘Intrinsic factor’ is, de stof die B12 aan zich moet binden voor opname in het lichaam. Dit kan ook leeftijdgebonden zijn omdat onze maagzuurproductie/spijsverteringscapaciteit nu eenmaal daalt naarmate we ouder worden.
- Stress (de behoefte aan B12 stijgt dan dusdanig dat je gemakkelijk een tekort krijgt). Zie ook artikel voeding bij stress.
- Bepaalde medicijnen die de B12-opname verhinderen, de behoefte verhogen of de uitscheiding verhogen, zoals antibiotica, de pil, antivirale medicijnen, antidepressiva, ontstekingsremmers, metformine etc.).
- Te hoge alcoholinname.
- Malabsorptie van voedingsstoffen zoals B12 door spijsverteringsklachten; maag-, darm- leverproblemen. Te denken valt bijvoorbeeld aan te weinig goede bacteriën die B12 kunnen aanmaken, een lekke darm (leaky gut) die de opname van voedingsstoffen vermindert of darmontstekingen.
- Auto immuunziekten/ontstekingsziekten.
- Zware metalen belasting.
Voeding met vitamine B12
Vlees, vis, zuivel en ei zijn de beste B12 bronnen.
| Vitamine B12 per portie | Microgram |
| 1 glas halfvolle melk (150 ml) | 0,6 |
| 1 schaaltje halfvolle yoghurt (200 ml) | 1 |
| 1 stukje rundvlees (gaar, 75 gram) | 2,5 |
| 1 stukje varkensvlees (gaar, 75 gram) | 0,8 |
| 1 stukje kabeljauw (gaar, 100 gram) | 2 |
| 1 ei (50 gram) | 0,6 |
Bron:voedingscentrum
- Goed nieuws voor de vegetariërs/veganisten: Sinds kort weten we dat bepaalde oerbacteriën (Thaumarchaeota )/algen toch B12 kunnen ontwikkelen. Dan zouden vegetariërs/veganisten dus wel een B12-voedingsbron hebben. Jarenlang werd er gezegd dat algen/wieren een B12-gelijkende stof bevatten die echter niet dezelfde werking zou hebben als B12. Dit is zeer recent onderzoek dus we zullen mogelijk nog even geduld moeten hebben. Het is nog steeds niet bekend of het werkelijk opgenomen wordt.
Suppletie met vitamine B12
In de meeste gevallen is een flink vitamine B12-tekort niet snel genoeg aan te vullen via de voeding. Dan is een zuigtablet met B12 de meest efficiënte oplossing. Zo omzeil je ook het eventuele opnameprobleem van maag/darm kanaal. Methylcobalamine en ook adenosylcobalamine zijn de enige echt effectieve vormen van B12. Kijk dus goed op het etiket.
Vitamine B12 in combinatie met andere B vitamines
In voedingsmiddelen zie je vaak de combinatie van veel B-vitamines in een voedingsmiddel. Als je een B12-supplement slikt of een B12-injectie krijgt, krijg je puur B12. Het lijkt zinvoller om B12 altijd te suppleren in combinatie met foliumzuur en eventueel B6 ernaast. In zeer veel lichaamsfuncties werken deze drie vitamines altijd samen. Zou je alleen B12 suppleren dan kun je dus een (relatief) tekort aan de andere vitamines bewerkstelligen.
Alleen foliumzuur suppleren kan een B12-tekort ernstig verdoezelen.
Nog meer weten? Klik hier voor het uitgebreide artikel van zorgwijzer.nl
Bronnen
Vragenlijst: http://stichtingb12tekort.nl/ Ik heb er mijn buik van vol (Marijke de Waal Malefijt)/ u kunt meer dan u denkt(Dr. Hans Moolenburgh )/ Kleine symptoomlijst PNI opleiding van Nature/ www.vitamine-info.nl
Verdere bronnen: Het energieherstelplan (Marijke de Waal Malefijt/Tanja Visser), Ik heb er mijn buik van vol (Marijke de Waal), https://www.nhg.org/sites/default/files/content/nhg_org/uploads/nhg-standpunt_vitamine_b12.pdf
Doxey AC, Kurtz DA, [..], Neufeld JD. Aquatic metagenomes implicate Thaumarchaeota in global cobalamin production. ISME J 2014 Aug 15 [Epub ahead of print]
https://uwaterloo.ca/news/news/researchers-discover-new-producer-crucial-vitamin
Let op!
Het mag duidelijk zijn dat deze test absoluut niet bedoeld is als diagnose middel. Hiervoor kunt u zich wenden tot uw arts.
