Er zijn zeer veel uiteenlopende oorzaken van migraine. Er zijn in de literatuur ruim 170 vormen van hoofdpijn / migraine beschreven. Los van de diverse oorzaken, denk aan: stress, tekorten aan voedingsstoffen, vaatproblemen, problemen bij ontgiften, darmklachten en/of hormonale klachten, heeft een groot deel van de migraine- en/of hoofdpijngevoelige mensen baat bij de volgende voedingsmaatregelen:
1) Voldoende Magnesium in de voeding, evt. als supplement.
Ruim 50% van de migrainepatiënten lijdt aan een magnesiumtekort.
Magnesiumbronnen: Groene bladgroentes, volkoren pasta/rijst/brood, noten en notenpasta’s uit de reformzaak, fruit en dan met name dadels, frambozen, bananen, papaja’s, citroenen. Maar met stip op 1 staan zeewieren als het om hun magnesium gehalte gaat.
Let op: koffie, suikers, witmeelproducten, stress en veel zweten zorgen voor een sterke uitscheiding van magnesium. Ruim voldoende magnesium is bij migrainepatiënten belangrijk omdat het de stressbestendigheid verbetert, het bloedvatkrampen tegengaat, de hormoonhuishouding verbetert en de gevoeligheid van de hersenen voor migraine doet afnemen.
Bij sommige mensen zie ik in de praktijk dat magnesium ook verlichting geeft bij een opkomende migraine aanval. En soms een aanval soms kan tegenhouden.
2) Arginine/Bietensap.
Als stress een oorzaak is van de hoofdpijn/migraine kan ook vaatverwijding en vaatverkramping een oorzaak van de klachten zijn. Het aminozuur arginine is een natuurlijke vaatverwijder. Met name noten, zaden, pinda’s, gelatine, chocolade, carob, uien, meloen en champignons zijn rijk aan dit aminozuur. Het kan in sommige gevallen helpen om dagelijks 150 ml bietensap te drinken. Via het nitraat in bietensap kan ons lichaam het vaatverwijdende stikstofmonoxide aanmaken. Ook meloen bevat dit dit stofje. Voor sporters die migrainegevoelig zijn is het drinken van bieten- of meloensap VOOR het sporten vaak een effectieve preventie maatregel.
3) Voldoende vitamine B in de voeding.
Met name de spiegels van vitamine B2 en vitamine B6 blijken bij veel migrainepatiënten verlaagd te zijn.
Bronnen van vitamine B: volkoren producten, bladgroenten, vlees, vis, vloeibare melkproducten, noten, zaden, eieren, peulvruchten, soja, aardappelen.
Vitamine B2 bronnen: kiemen, groenten, eieren, noten, zaden, edelgistvlokken, marmite, orgaanvlees.
Vitamine B6 bronnen: bananen, noten, volkoren graanproducten, groente, vis.
Let op: De meeste B vitamines (met name B2, B6, B12 en foliumzuur) gaan verloren bij koken, bakken, pasteuriseren etc. Dit betekent dat we vooral ook rauwe, onbewerkte voedingsmiddelen in onze voeding moeten inpassen. Dus in de vorm van verse fruit, rauwkost, onbewerkte noten, graanvlokken, kiemen.
Vrouwen die de pil gebruiken of mensen die veel eiwitten consumeren hebben een verhoogde behoefte aan deze B-vitamines.
Bij een groot deel van de migrainepatiënten lijkt homocysteïne een oorzaak te zijn. In dit geval heeft de lever een probleem met de omzetting van B vitamines naar de actieve (bruikbare) vorm. Een homocysteïnebepaling is vrij simpel via een lab te realiseren.
4) Voldoende ‘goede’ vetzuren in de voeding.
Bij migrainepatiënten, die verergering van hun klachten hebben rondom de menstruatie, blijken de ‘goede’ vetzuren niet of nauwelijks in de voeding voor te komen. Heel eenvoudig uitgelegd betekent dit:
– Het zoveel mogelijk vermijden van ‘slechte’ vetten. Dit zijn een overmaat aan verzadigde vetzuren in zuivel, vlees, kaas, vleeswaren en vooral de transvetzuren in koekjes, snacks, margarines en kant en klaar producten. Verzadigd vet is niet de boosdoener maar wie veel verzadigd vet eet kan onmogelijk voldoende Omega-3, -6 en -9 vetzuren binnen krijgen.
– Dagelijks de goede vetzuren uit de ‘Omega-6 groep’ gebruiken. Dit zijn noten, zaden, koudgeperste oliën: olijfolie, zonnebloemolie, saffloerolie, sesamolie.
– De nadruk moet liggen op de goede vetzuren uit de ‘Omega- 3 groep’. Hieronder vallen walnoten, walnootolie, chiazaad, koolzaadolie, hennep, Perilla Frutescens, levertraan en vette vis. Zie het uitgebreide schema van deze vetten in de bijlage ‘Vetten’ in ‘Weten van (h)eerlijk eten’ deel 1. Het in balans brengen van deze vetzuren heeft zeer veel positieve effecten op het terugbrengen van de migraineaanvallen.
5) Zorg voor gezonde darmen.
Een slechte darmfunctie heeft vaak invloed op hoofdpijn en migraine. Een goede darmfunctie is onontbeerlijk om o.a. voedingstoffen op te nemen en afvalstoffen uit te scheiden. Wat u zelf kunt doen om uw darmen in vorm te houden:
– Dagelijks 1,5 – 2 liter water of kruidenthee. NB: koffie, zwarte thee en alcohol zijn geen vochtleveranciers, sterker nog; ze onttrekken vocht.
– Zorg dagelijks voor minimaal 1 uur beweging.
– Eet voldoende vezelrijke producten (volkoren producten, groenten, fruit)
– Vervang melk/vla etc. door zure melkproducten als karnemelk, biogarde, yoghurt.
– Zorg voor dagelijkse ontlasting. Zie ook alle recepten in ‘Weten van (h)eerlijk eten’ deel 1 en 2 met de groene iconen.
Ook de overbelasting van de lever, voortvloeiend uit spijsverteringsstoornissen/ darmproblemen, is bij migraine een belangrijke oorzaak. Doe eens de zelftest ‘Ontgiftingspotentie van de lever’ aan om hiervan een indruk te krijgen.
Een pilot studie die werd gedaan door Ziekenhuis Gelderse Vallei en de Universiteit van Wageningen in 2012 toonde aan dat inname van 2 gram probiotica per dag de aanvallen en ernst van migraine verminderde. Mogelijk omdat de probiotica de klachten van een ‘lekke darm’ vermindert. Een ‘lekke darm’ lijkt bij migraine patienten vaak een rol te spelen.
6) Teveel ‘zuurvormend’ voedsel heeft ook in veel gevallen een negatieve invloed op migraine.
‘Zuurvormend’ voedsel is voedsel dat na de vertering een ‘zure’ rest achter laat in ons lichaam. Al onze lichaamsprocessen zijn echter ingesteld op voeding die een ‘basische’ rest achterlaat. Bij een overmaat aan ‘basisch’ voedsel functioneert ons lichaam het best.
De sterkste ‘zuurvormers’ voor ons lichaam zijn:
1) Suiker
2) Koffie
3) Kaas
4) Vlees/vleeswaren
5) Pinda’s
6) Soja
Zwak zuurvormend of basisch voedsel is:
1) Kwark
2) Noten, Zaden, Oliën.
3) Vloeibare melkproducten
4) Groente, Fruit, Aardappelen
Voldoende vitamine C (of citroensap) kunnen samen met meer basisch eten meehelpen om de balans weer te herstellen. Eventueel kan tijdelijk een supplement vitamine C 1000 geslikt worden.
7) Hypoglykemie.
Het snel stijgen en daarna dalen van de bloedsuikerspiegel blijkt ook bij veel migraine-patiënten een uitlokkende factor te zijn. Dit omdat het snelle stijgen en dalen gepaard gaan met de aanmaak van stresshormonen die voor het afwisselend aan- en ontspannen van de vaten kunnen leiden. Dit is een veelvoorkomende oorzaak van migraineaanvallen.
Door het eten van ‘snelle’ koolhydraten: suikers, suikerbevattende producten als koekjes, snoep, frisdrank, witmeelproducten als witbrood, witte pasta etc., stijgt onze bloedsuikerspiegel zeer snel. Wanneer we teveel suikers in het bloed hebben wordt dit door ons lichaam als een bedreigende, stressvolle situatie ervaren. Daarom worden de suikers snel ‘weggewerkt’ met behulp van insuline. Het gevolg is een snelle daling van de bloedsuikerspiegel met de welbekende verschijnselen van; hoofdpijn, een beetje dizzy, trillerig, wazig zien etc. Dit kan ‘opgelost’ worden door weer snelle koolhydraten te eten. Die oplossing is echter schijn want dan gebeurt hetzelfde verhaal opnieuw. Dit leidt snel tot een vicieuze cirkel die onze behoefte aan snelle koolhydraten alleen maar laat toenemen. De enige manier om deze vicieuze cirkel te doorbreken is om de toevoer van ‘snelle’ koolhydraten te stoppen:
– Eet regelmatig en sla geen maaltijden over. Liever 6 kleine maaltijden per dag dan 3 grotere, als je bloedssuikerspiegel een probleem is. Heb je geen problemen met je bloedsuiker dan blijft 2-3 maaltijden per dag een gezondere keuze.
– Eet als tussendoortjes geen ‘snelle’ koolhydraten maar eet wat fruit, een handje nootjes of een bakje yoghurt etc.
Dit leidt tot minder pieken in de bloedsuikerspiegel en daardoor ook tot minder dalen. Hierdoor houd je ook langer een verzadigingsgevoel.
Zie voor een uitgebreid inzicht over de Glycemische Lading: ‘Weten van (h)eerlijk eten’- 1.
8) Hormonale problemen zijn een grote uitlokker van migraines.
Als je de indruk hebt dat jouw migraine hormonaal is dan kan het raadzaam zijn om de zelftest ‘Hormonen’ een keer te doen om uit te zoeken welk hormoonsysteem het sterkst uit balans is.
De twee belangrijkste wegen naar herstel van de hormoonbalans zijn:
– de Omega-3 en -6 vetzuren weer in balans krijgen, zie punt 4.
– Bloedsuikerspiegelproblemen oplossen, zie punt 7, darmen en lever functies optimaliseren, stress regulatie en
Ook stresshormonen of schildklierproblemen (dan krijgt men vaak migraine bij ernstige vermoeidheid) kunnen een belangrijke uitlokker zijn. Ook dan is bovenstaande, in combinatie met voldoende magnesium, belangrijk. Zie mijn boek ‘Alles draait om je hormonen’.
9) Allergische factoren / intolerantie voor voedingsmiddelen.
Bijna alle patiënten zijn gevoelig voor voedingsmiddelen die als het ware een aanval uitlokken. De grootste ‘triggers’ zijn:
– chocola
– (oude) kaas
– de E-nummers E248, 249, E220 – E228
– MonoNatriumGlutaminaat ofwel MSG, Ve-tsin of E621 genoemd. Als je van jezelf weet dat E621 een trigger is zou je heel regelmatig thee kunnen drinken van Ginkgo blad.
– Biogene amine in voedsel (histamine, serotonine, traminer).
Om uit te vinden wat de persoonlijke ‘triggers’ zijn is het erg belangrijk om gedurende een maand een “voedingsdagboek’’ bij te houden. Per dag opschrijven wat u eet en hoe laat u een migraineaanval heeft gehad.
10) Regelmatig paracetamol (of een andere pijnstiller) kan nieuwe aanvallen uitlokken.
Dit omdat de leverontgifting flink op de proef wordt gesteld. Er is inmiddels ook een natuurlijke vorm van ‘paracetamol’: Pea Pure. Dit middel is via internet te bestellen. Bij een dreigende aanval verkruimel je de tabletten en laat je ze smelten onder je tong.Net als andere pijnstillers werkt het helaas niet bij iedereen.
11) Een adequate hoeveelheid van de stof Q10 heeft bij een groot deel van de migraine-patiënten tot gevolg dat de hoeveelheid aanvallen vermindert.
De Q10-aanmaak van ons lichaam neemt af naarmate we ouder worden en onze voeding is niet heel erg rijk aan Q10. De bronnen met de meeste Q10 zijn orgaanvlees, broccoli, spruitjes, rode palmolie, ei, spinazie, avocado.
12) Gemberpoeder kan net zo goed als Sumatriptan een aanval couperen (1).
Bij sommige mensen verhevigen hoofdpijn of migraine aanvallen door dergelijke migraine remmers. In een onderzoek met 100 migraine patienten bleek gember poeder even goed en snel verlichting te geven als Sumatriptan. En dan zonder bijwerkingen.
13) Hebben bovengenoemde maatregelen te weinig effect, wend je dan tot een natuurgeneeskundig arts/therapeut.
Er zijn veel natuurlijke middelen, toegespitst op vele oorzaken van migraine, die effectief kunnen werken. Er mag in het kader van de wetgeving hierover niets geschreven worden.