Skip to content

Leef en eet uitdagend voor gezonde cellen

Zonder dat we er erg in hebben regelen onze 30-37,2 biljoen cellen echt van alles voor ons. Zonder hun en vooral zonder de bacteriën in onze cellen (onze mitochondrien: de energiefabriekjes) zou voor de mens het leven op deze aarde onmogelijk zijn. Onze cellen regelen bijvoorbeeld dat het eten wat we eten in daadwerkelijke energie (ATP genoemd) wordt omgezet, dat we onszelf warm kunnen houden, dat ons immuunsysteem adequaat reageert, dat oude/kapotte cellen zichzelf ‘opruimen’ etc. Hoe ze functioneren en of ze  onze gezondheid optimaal kunnen dienen heeft vooral te maken met ons voedsel, onze darmgezondheid, de mate waarin we bewegen, de hoeveelheid schoon water, zuurstof, zonlicht (wat wij direct of indirect via ons voedsel) tot onze beschikking hebben etc. En geloof het of niet, onze cellen functioneren zelfs beter als we een zinvol leven en goede sociale contacten hebben. En positieve gedachten. Wonderlijk niet? In dit artikel wil ik graag 5 wetenswaardigheden over deze cellen vertellen die in mijn optiek al aan jonge kinderen medegedeeld zou moeten worden.

1

Wij zijn wat we eten.

Wij bestaan heel simpel gezegd uit cellen. Niercellen, longcellen, darmcellen, breincellen, spiercellen etc etc.  Deze cellen bestaan uit het ‘materiaal’ dat wij hebben gegeten. Is dat vitaal voedsel met volop voedingsstoffen (gezonde vetten, eiwitten/aminozuren, koolhydraten etc) Als wij laagwaardig voedsel eten (bijvoorbeeld ultra bewerkt, geraffineerd of uit een verarmde bodem etc) dan hebben onze cellen geen andere mogelijkheid dan hun opbouw met ‘laagwaardig materiaal’ te bouwen. Dat betekent dat eten met 100% voedingswaarde een must is als je fit, vitaal en energiek door het leven wilt gaan. Zie ook in het plaatje hieronder wat jouw cellen allemaal voor taken voor jou uitvoeren. Ze moeten niet alleen zichzelf om de (gemiddeld 3 maanden) vernieuwen maar ze moeten ook alle taken onder het plaatje voor je uitvoeren.

De belangrijkste functies die cellen voor je uitvoeren.
De belangrijkste functies die cellen voor je uitvoeren.

De kwaliteit van je voedsel & de manier waarop het bereidt wordt bepaalt uiteindelijk hoeveel energie je uit dat voedsel kunt maken. Schrik niet van onderstaand plaatje: het gros van ons voedsel kan weinig bijdragen aan celgezondheid of aan de energie aanmaak in onze cellen. Het is daarom belangrijk dat je het gros van je voedsel uit 1 en 2 haalt. Dat betekent zo weinig mogelijk kant-en-klaar voedsel uit 4 en 5.

Screenshot
Screenshot

2

Ze worden vitaler als je ze een beetje uitdaagt

De gezondheid, veerkracht en vitaliteit van onze cellen is sterk gebaat bij bepaalde ‘intermitterend gedragingen’. Dus gedrag wat we niet standaard maar periodiek (met tussenpozen) wel of niet doen. Dag in dag uit in een ruimte van 20 graden verblijven komt onze cel gezondheid niet ten goede. Elke dag precies hetzelfde rondje hardlopen of dezelfde training op de sportschool ook niet. Of elke dag bijna hetzelfde eten op bijna dezelfde momenten……ook daar krijgen we geen ‘getrainde’ cellen van. Af en toe moeten we gewoon even de uitdaging uitgaan, bijvoorbeeld even flinke trek of dorst hebben. Het gros van de gedragingen hieronder noemen we ‘hormetische prikkels : koude prikkels (koud baden, afdouchen), intermittent fasting, calorie vermindering etc. zijn eeuwenoude evolutionaire prikkels om onze gezondheid te verbeteren. Vergelijk dit maar met een topsporter die elke keer een andere trainingsprikkel moet aangaan om zijn prestaties steeds te verbeteren. Zou de prikkel elke dag dezelfde of teveel zijn dan verslechteren de sportprestaties. En datzelfde geldt eigenlijk ook voor de prestaties van onze cellen.

NB: mensen met chronische ziekten en/of weinig vitaliteit zou ik dergelijke hormetische prikkels afraden, tenzij onder begeleiding van een arts/therapeut.

xr:d:DAFyLA1vgRc:145,j:8757657828486316333,t:23110613

3

What doesn’t kill you makes you stronger

Bij punt 2 had ik het al over hormetische prikkels/ hormesis; het fenomeen dat een prikkel of gebeurtenis in hoge dosis/frequentie schadelijk is voor een organisme, bij lage dosis juist positieve effecten heeft. Dit is ook de kern van veel gezondheidsbevorderende stoffen in granen, groente, fruit, kruiden en specerijen: worden ze een beetje getergd door het weer, insecten, plaagdieren….dan gaan ze meer afweerstoffen aanmaken*. Een beetje van zo’n prikkel maakt de planten sterker. Teveel kan schadelijk of toxisch zijn, ook voor ons trouwens. Denk maar aan de gluten die granen aanmaken om zich te beschermen tegen vraat. De meeste mensen kunnen wel tegen een beetje gluten maar teveel bekomt menige darm erg slecht.

Daarom is zo veel mogelijk variatie in je voeding zo belangrijk voor je gezondheid. Het citaat “What doesn’t kill you makes you stronger” heeft hier alles mee te maken. De planten (groenten, fruit, kruiden, specerijen) maken de afweerstoffen vooral in het eetbare gedeelte aan: ze staan met hun wortels in de grond en kunnen niet wegrennen voor belagers. Daarom maakt ELK plantaardig voedingsmiddel giftige stoffen aan om van belagers ervan te weerhouden er veel van te eten. Planteneters zoals de mens hebben in de loop van de evolutie manieren bedacht om toch planten te eten zonder er ziek van te worden: ze maken enzymen aan die de schadelijke stoffen onschadelijk maken of……ze wapenen zich ertegen door antioxidanten aan te maken.

Wat wij dus het geneeskrachtige effect van bijvoorbeeld groene thee (EGCG), kurkuma (curcumine), broccoli (sulforaan) noemen is dus feitelijk onze eigen afweerreactie tegen deze schadelijke stoffen: De aanmaak van antioxidant enzymen zijn simpelweg bedoeld om het toxische effect van EGCG, curcumine, sulforaan etc. pareren. Dat gunstige effect verdwijnt bij een teveel van die stof. Hoe gezond iets ook te boek staat: dit effect heeft het alleen bij een bescheiden maar regelmatige inname. Dus VARIEER elke dag met plantaardige voedingsmiddelen! Je bent divertarier!

Helaas krijgt ons lijf met het gros van ons voedsel dieet steeds dezelfde prikkel. Denk maar eens aan de grote hoeveelheden tarwebloem, melk, suiker en soja die menigeen dagelijks, meerdere keren eet. (vaak niet eens rechtstreeks maar ‘verborgen’ in het gros van onze bewerkte voedingsmiddelen) Zie verder mijn artikel “Uit de houdgreep van hoog bewerkt voedsel.” Dit geldt overigens ook als heel eenzijdig bijvoorbeeld een  voedingsstof inneemt als supplement: Een eenzijdige, langdurige inname van zink, selenium, chroom of een van de B-vitamines kan zich op den duur zo tegen je gezondheid keren. Weet dit, varieer of doe het met tussenpozen. (tenzij jouw arts/therapeut je hierover adviseert uiteraard) 
 

 *Een plant die ‘uitdagend’ opgroeit zonder kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen wordt dus aangezet om meer van deze antioxidanten aan te maken. Zo kunnen deze onze gezondheid en veerkracht beter ondersteunen dan voedsel dat ‘chemische ondersteuning’ heeft gehad. Zie verder in mijn artikel ‘Antioxidanten, kleurrijke beschermers.’

Herfst_17A7768 kopie
Allerlei bonen en lupines van Heerlijk Westerwolds Land Rineke Dijkinga
Carpaccio van allerlei groenten
Carpaccio van allerlei groenten
Quiche voor de divertarier

4

Weet dat de ene functie voorrang heeft op de andere

En als laatste zou ik heel graag willen zeggen: Je ziet hoe ongelooflijk veel taken jouw cellen hebben. Los van de energievoorziening die alle functies, systemen, organen en processen in jouw lichaam en brein van voldoende energie moet voorzien. Alle energie die jouw cellen voor jou aanmaken op basis van wat jij hebt gegeten, moet verdeeld worden. Idealiter krijgt iedereen een ‘stuk van de taart’. Zie het plaatje hieronder. Hierin zie je hoe groot het deel van de energie is dat een orgaan globaal nodig heeft om al zijn taken voor jouw gezondheid te kunnen volbrengen. Dit is de situatie in RUST: dus alles alles loopt zoals het zou moeten verlopen. Is er stress (bijvoorbeeld door een infectie/virus, een ziekte, teveel chemische toxines, sterke bloedsuikerspiegelschommelingen, hoge cortisolaanmaak) dan veranderd de situatie: dan zijn er orgaansystemen die vóór andere systemen gaan. Jouw immuunsysteem bijvoorbeeld kan opeens veel meer energie opeisen om de acute ziekte de baas te worden. Dan krijgen andere systemen, die niet direct met overleven te maken hebben zoals je spijsvertering, huid, botten etc. tijdelijk even minder energie toebedeeld. Dit is een fantastische oplossing voor acute situaties maar je begrijpt waarschijnlijk al dat dit niet langdurig moet zijn. Daarom heeft chronische stress (waarin deze herverdeling van energie dagelijks plaatsvindt) zo’n uitgesproken effect op je totale gezondheid. Zie verder mijn artikel ‘Chronische stress, weet wat je eet’.

Screenshot

5

Jouw darmgezondheid is sterk bepalend voor de energie aanmaak in je cellen.

Ik durf het bijna niet nogmaals te schrijven, zoveel heb ik er al over geschreven: Darmen zijn de spil van je gezondheid. Ook van de gezondheid en vitaliteit van je cellen. De innige relatie met jouw celvitaliteit heeft vooral te maken met de vezels, die jij hopelijk bij elke maaltijd, aan jouw darmbacterien te eten geeft. Zijn dit de juiste (en voldoende) vezels dan kunnen zijn daar zogenaamde korte-keten-vetzuren (zoals boterzuur) aanmaken. Uit dit boterzuur worden dan weer stoffen aangemaakt (metabolieten met een mooi woord) die de mitochondriën in onze cellen aanzetten tot energie aanmaak en een efficiënte stofwisseling/verbranding. Zo innig is alles met alles verbonden!

Zie ook uitgebreide informatie over boterzuur en de effecten op je gezondheid in veel van mijn recepten en mijn artikel ‘Vezels, vezels, vezels.’

Over de auteur van dit artikel

Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boekenlezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven.

(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis en recepten gratis kan blijven delen. Meer over Rineke

rineke-dijkinga-met-dienblad.e5b31b6a

Disclaimer

Deze informatie vervangt geen enkele medische of voedingskundige behandelingen of adviezen. Het is niet bedoeld als therapie, maar als ondersteuning in de breedste zin van het woord. De auteur is niet verantwoordelijk voor eventuele klachten en bijwerkingen. Mensen die deze informatie opvolgen doen dit op eigen risico. De lezer wordt uitdrukkelijk geadviseerd om zich te wenden tot zijn arts als hij/zij twijfels heeft over zijn persoonlijke gezondheidssituatie. Hoewel de informatie met grote zorg en na gedegen onderzoek is samengesteld, stelt de auteur zich niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze informatie. Zeker niet als u ook medicijnen gebruikt. Raadpleeg ook dan een deskundige.

De informatie op deze website gaat over voeding, soms met een link naar voedingssupplementen. Houd er s.v.p rekening mee dat:

  • Voeding slechts één van de pijlers is waarmee onze gezondheid te beïnvloeden is. Ontspanning, beweging, omgeving (in de brede zin van het woord) en voldoende slaap zijn even belangrijke pijlers.
  • Informatie over voedingsstoffen niet een-op-een kan worden doorvertaald naar supplementen. Andersom kunnen onderzoeken die worden aangehaald op basis van supplementen niet een-op-een worden doorvertaald naar voeding.
  • Voeding die als gezond te boek staat is slechts gezond als jij het kunt verteren. (Denk ook aan eten wat je slecht verteert als je eigenlijk geen trek hebt).
  • In bepaalde periodes van je leven kunnen voedingstoffen die als gezond te boek staan (tijdelijk) minder geschikt zijn. 
  • Alle grote onderzoeken die over voeding gepubliceerd zijn gaan over voedingspatronen, niet over losse voedingsstoffen. Ook al worden er soms individuele voedingsstoffen genoemd, ze hebben pas effect als ze onderdeel worden van een gezond voedingspatroon en een gezonde leefstijl.
  • Op deze website wordt GEEN specifieke voedselstroming gevolgd. Daarom zijn sommige recepten of weetjes niet geschikt bij specifieke dieten.