Fructose intolerantie

Soms is een spastische darm, jicht, depressie, slaapprobleem een fructose probleem

In mijn praktijk zie ik steeds meer mensen/kinderen met een intolerantie of beter gezegd malabsorptie* voor fructose**. Dit gaat vaak gepaard met allerlei onverklaarbare klachten, vaak lijkend op de klachten van een spastische darm. Maar ook jicht, depressie, slapeloosheid etc. kan zijn oorsprong hebben in een teveel aan fructose of een fructose malabsorptie. Zeker bij een spastische darm worden er allerlei voedingsmiddelen als tarwegluten, koemelk, kristalsuiker etc. weggelaten. Nagenoeg alle darmen -inclusief je brein en de rest van je lijf- zijn superblij met minder tarwe, koemelk en suiker, dus vaak verbetert er heel wat. Vaak blijven er bij mensen met een fructose malabsorptie toch klachten bestaan. Een beetje fructose eten lukt vaak wel, de klachten worden erger als op een dag de ‘drempelwaarde’ (de hoeveelheid die je spijsvertering aankan) overschrijdt. Toch wordt er lang niet altijd aan fructose gedacht en zo blijven er soms jaren onverklaarbare klachten bestaan.

* Malabsorptie is de toestand die ontstaat, wanneer door een tekortschietende spijsvertering of absorptie voedingsstoffen onvoldoende in het bloed worden opgenomen vanuit het maag-darmkanaal. Oftewel een verstoring van de vertering, absorptie en het vervoer van voedingsstoffen. (bron wikipedia)

**Dit artikel gaat niet over de erfelijke variant HFI: Hereditary Fructose Intolerance

In dit artikel:

Chunk not found :(

De klachten

Fructose-intolerantie gaat meestal gepaard met veel buikpijn, gasvorming, krampen, winderigheid, diarree of brijige ontlasting na het eten van een fructoserijk voedingsmiddel. Maar ook hoofdpijn, spierpijn, vermoeidheid, depressies, sterke hypoglykemie, slaapproblemen etc. kunnen het gevolg zijn van het niet kunnen verteren/opnemen van (teveel) fructose. En niet te vergeten de kwelgeest ‘jicht’ die door te veel fructose of een fructose intolerantie kan opspelen.

Te veel fructose

De gemiddelde Nederlander (de jeugd kent vaak flinke uitschieters naar boven) krijgt rond de 50 gram fructose per dag. (dit getal is waarschijnlijk lager dan de werkelijke inname).

  • Dat is niet zo vreemd omdat er ongelooflijk veel industriële producten zijn waar het in kan zitten: zoete koekjes, repen, frisdranken, toetjes, sportdranken, diksappen, vruchtensappen, medicinale siropen/tabletten, sauzen, (instant)soepen, ontbijtproducten, sauzen, ontbijtproducten, bouillonblokjes, zoete biertjes, zoet alcoholische versnaperingen etc. In Amerika is het inmiddels in 75% van alle voorverpakte voedingsmiddelen verwerkt
  • Van nature bevatten groente, fruit, honing, andere natuurlijke suikers en kokos ook fructose. De ene fruit-groente soort wel veel meer dan het andere. Hier volgen er een aantal:
Snoep schappen in supermarkt

FRUCTOSE IN gram/kilo
> 10 gram/kilo (van hoog naar laag)

Honing
Krenten
Frisdrank /sportdrank (maar merkafhankelijk)
Diksap (afhankelijk van soort fruit)
Appelsap
Banaan
Kiwi
Mango
Gedroogd fruit (afhankelijk van soort)
Ananas
Sinaasappelsap
Kokos/kokosmelk
Aardbei
Rode kool
Tomaat
Citroen
Bloemkool

BRON: Eetwaar=Eetbaar. J. Kamsteeg

FRUCTOSE IN GRAM/KILO
< 10 gram/kilo (van hoog naar laag)

Limoen 8.0
Pompoen 9.0
Radijs 7.3
Asperges 6,7
Broccoli 5.6
Groene Kool 2.1
Spinazie 1.2
Rode biet 3.5
Aardappel 3
Andijvie 1.6
Komkommer
Avocado
Pastinaak 1.4
Bleekselderij
Mais 1.0

Waar nog meer op letten?

Als je echt niet tegen fructose kunt vallen deze zoete stoffen ook af:

OOK NIET TE GEBRUIKEN BIJ FRUCTOSE INTOLERANTIE

Sorbitol / E420, en vaak ook xylitol
Suiker (ook het ‘witte suiker’/sucrose bestaat voor 50% uit fructose)
Fructose (in producten aangeduid als fruit-/vruchtensuiker)
High Fructose Corn Syrup (HFCS) zie portemonneekaartje voor alle overige benamingen op het etiket)
Alle natuurlijke zoetmiddelen die veel fructose bevatten zoals Ahornsiroop*
Bij hevige klachten ook geen fructanen en oligofructose**

*Zie uitgebreide informatie in tabel Suikers en zoetstoffen in Weetjes over (h)eerlijk eten
** Fructanen in inuline: in aardpeer, asperge, schorseneren, ui, knoflook
Fructose-oligosacchariden: in look, ui, asperge, gerst, haver, rogge, tomaat, banaan, gist, bier

Als ook al deze voedingsmiddelen moeten worden verbannen dan is het raadzaam om u bij een (natuur)diëtist te melden. Tekorten (zeker aan essentiële suikers, zie bijlage Weetjes over (h)eerlijk eten) liggen anders flink op de loer.

Etiketten lezen

Zie hier de etiket informatie van 2 willekeurige ontbijtkoeken die ik bekeek in de supermarkt. Goed etiketten lezen is dus ook een manier om minder industriële fructose binnen te krijgen als je niet zelf je gerechten maakt: in ontbijtkoek 2 is glucose/fructose het hoofdingrediënt.

ONTBIJTKOEK 1
Ingrediënten: Roggebloem. glucose-fructosestroop, voedingsvezel (oligofructose), water, suiker, rietsuiker, specerijen, rijsmiddelen (natriumbicarbonaat, zuurnatriumpyrofosfaat), zonnebloemolie en conserveermiddel (kaliumsorbaat).

ONTBIJTKOEK 2
Ingrediënten: Glucose-fructosestroop, roggebloem, suiker, water, rietsuiker, kandijstroop, specerijen, rijsmiddelen (natriumbicarbonaat, zuurnatriumpyrofosfaat) en zonnebloemolie

Man leest etiket in supermarkt

Zinktekorten

Niet alleen de overmaat aan fructose maar ook een zinktekort kan ervoor zorgen dat fructose niet snel genoeg wordt omgezet en wordt opgeslagen in het lichaam. Zinktekorten komen zeer veelvuldig voor. Aangezien zink bij honderden reacties in ons lichaam betrokken is, is een tekort niet ondenkbeeldig.

  • Er zijn veel ‘grootverbruikers’ van zink: zijn onze bijnieren, onze lever, ons immuunsysteem, de aanmaak van neurotransmitters, de omzetting van vetzuren, ons voortplantingssysteem, de prostaat en de alvleesklier. Bij chronische stress en/of bloedsuikerspiegelproblemen wordt de zink opgebruikt om deze systemen in goede banen te leiden.
  • Zink wordt gebruikt om onze, vaak te zure voeding, te bufferen. Zink wordt ook dan gebruikt voor de zuur­basebalans en niet voor bovenstaande processen.
  • Een groot deel van ons voedsel is geraffineerd: de zink en andere mineralen zijn eruit gehaald.
  • Bodemverarming zorgt voor ernstige zinktekorten. Zie
  • Ons hoge gebruik van brood (het fytinezuur erin bindt zink);
  • Het eten van snelle koolhydraten (suikers, tarwe, gezoete producten), waarbij veel insuline wordt aangemaakt waar oa zink voor nodig is.
  • Er veel mensen met een koper overschot zijn (oa vaak vrouwen die een koperhoudend spiraal of anticonceptie gebruiken: dit geeft een relatief tekort aan zink
  • Ook veel zweten en medicijnen als ACE- remmers, maagzuurremmers en plaspillen verhogen de zinkbehoefte.

Eet eens een paar weken geen industriële fructose (en liever ban je het de rest van je leven ook zoveel mogelijk uit, zie verder bij AGEs) en gebruik eventueel tijdelijk even groente en fruit met minder fructose. Zinktekorten zijn niet zo snel opgelost, dus zelfs met een supplement erbij zul je wel even geduld moeten hebben.

Nog een aantal andere nadelen van fructose

  • Fructose geeft, in tegenstelling tot glucose, geen verzadigingsgevoel. En dat kan overeten, overgewicht en flinke hormonale ontregeling tot gevolg hebben.
  • Fructose bindt het aminozuur tryptofaan. Dit heeft consequenties voor onze stemming en slaap. Uit tryptofaan moeten we namelijk ook serotonine (welbevinden) en melatonine (slaap, dag-nachtritme) maken
  • Fructose zorgt veel eerder voor de vorming van AGEs (William Davis, de schrijver van Broodbuik: ‘de industriële fructose’ verhoogt de vorming van AGEs honderden keer meer dan glucose. De vorming van AGEs is zeer ongewenst als je op een gezonde manier oud wilt worden.
  • Bij een overmatige inname kan het voor een stijging van cholesterol en triglyceriden zorgen. Fructose moet door onze lever worden afgebroken tot glucose. En dat is alleen al een flinke belasting voor onze lever. (zie mijn boek “Alles draait om je hormonen” waarom een gezonde lever zo belangrijk is voor je hormonale gezondheid. Fructose kan niet, zoals suiker, als reserve-suiker worden opgeslagen. Daarom heeft onze lever geen andere mogelijkheid dan het te veel in vet omzetten. Het gevolg van veel fructose is dat onze triglyceride- en cholesterolgehaltes stijgen (en we vaak een cholesterol remmer in plaats van een fructose beperking krijgen) en dat er (zelfs al op jonge leeftijd) ‘leververvetting’ kan plaatsvinden. Een ramp voor je gewicht en je (hormonale) gezondheid.
  • Fructose verhoogt het risico op diabetes 2. En diabetes type 2 zorgt in zijn kielzog weer voor een verhoogd risico op hart-en-vaatziekten en neurodegeneratieve klachten.
  • Fructose zorgt voor met name de verhoging van buikvet. En dat is helaas het meest schadelijke vet voor onze gezondheid: het maakt zo'n 20 hormoonverstorende en ontstekingsbevorderende stoffen.

Wat kun je zelf doen?

Ik zie dagelijks mensen die allerlei voedingsmiddelen schrappen (zonder goed onderzoek) omdat ze gehoord/gelezen hebben dat dat zou kunnen helpen. Tijdelijk iets weglaten is natuurlijk geen probleem, maar het langere tijd weglaten levert het risico op tekorten op. Juist groente en fruit zou een ereplaats in onze voeding moeten innemen vanwege de beschermende werking. Laat dus niet, zonder goede begeleiding, langdurig allerlei voedingsstoffen weg uit je voeding.

Een stappenplan bij de verdenking van een fructose intolerantie

  1. Alle industriële fructose weglaten. Dus weer zelf gaan koken en baas worden in eigen buik en pan. Bij een groot deel van de mensen is dan het grootste deel van de klachten weg.
  2. Als dit niet helpt ook de voedingsmiddelen met een hoog fructosegehalte weglaten.
  3. Het zink gehalte checken (mogelijk kan door het zinktekort fructose niet goed verwerkt worden. Ga dan ook alle zink-ondermijnende leef- en voedingsgewoontes na (zie hierboven bij zinktekorten).
  4. De darmflora checken (kijk voor een therapeut op www.natuurdietisten.nl of zoek een therapeut in de buurt die gewend is te werken met ontlasting onderzoek zoals aangesloten bij RP vitamino) en/of een test laten doen om het uit te sluiten (ademtest of indirect via een organische zuren test).

En als je helemaal geen last hebt van fructose?

Misschien behoor je bij de 2 op de 3 mensen die er geen last van heeft. Maar vergis je niet; teveel fructose wordt de ‘snelweg naar veroudering’ en ‘het meest ziekmakende zoet’ genoemd. Dus voor iedereen blijft het de beste keuze om fructose - tenzij uit je broodnodige 300-500 gram groente en een paar stuks fruit - niet veelvuldig te eten. Gewoon baas worden in eigen pan en buik. We gaan mogelijk alleen maar meer glucose en fructose eten want het aantal hectares suikerbieten (bestaat voor 50% uit fructose) in Nederland wordt de komende jaren nog flink vergroot als het aan de directeur van een groot suikerbedrijf ligt: “Hoewel vaker wordt gewaarschuwd voor het ‘witte gif’, eet en drinkt men volgens de directeur wereldwijd ieder jaar nog steeds meer scheppen suiker”.

Gewoon in de buitenste schappen van de supermarkt blijven en je eigen eten bereiden zou mijn advies zijn!

Over de auteur van dit artikel

Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boeken, lezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven. 

(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis gratis kan blijven delen.

Lees meer en bronnen

http://nutritiondata.self.com/...

http://www.dvhn.nl/economie/Su...

http://www.natuurdietisten.nl/...

Gardiner, Tom et al., "Glyconutritionals: Consolidated Review of Potential Benefits," GlycoScience & Nutrition (Jul. 2001) 2:15, 1-15.

Emil I. Mondoa, Kitei M. Ballantine Books, Sugars that heal, the new healing science of glyconutrients. New York, 2001 ISBN 0345441060

DiNicolantonio JJ, O'Keefe JH, Lucan SC. Added fructose: a principal driver of type 2 diabetes mellitus and its consequences. Mayo Clin Proc 2015; 90(3):372-81

Stanhope KL, Schwarz JM, [..], Havel PJ. Consuming fructose-sweetened, not glucose-sweetened, beverages increases visceral adiposity and lipids and decreases insulin sensitivity in overweight/obese humans. J Clin Invest 2009; 119(5):1322-34