(W)eetjes van Rineke Dijkinga

Voor je je gaat zitten verlekkeren: ik bedoel niet die mierzoete kruidenbittertjes die je als aperitiefje voor (of als digestief na) de maaltijd in een borrelglas drinkt. Ik bedoel die bittere, die je vlak voor de maaltijd gebruikt om je spijsvertering even wakker te schudden zodat je spijsvertering verbetert, je maag beter verteert en je verzadigingshormonen beter functioneren zodat je niet overmatig gaat eten? Het zijn eeuwenoude huismiddelen. Kunnen ze inderdaad van nut zijn of is het gewoon een oud volksgeloof?

Voeg geen jaren toe aan je leven, maar leven aan je jaren. Dat gezegde kennen we allemaal. Maar weten we ook dat wat er op ons bord ligt van grote invloed is op de kwaliteit van dat leven? Door voedsel vol leven te eten, worden we vitaler. De vraag is alleen: hoe bepalen we de vitaliteit van ons voedsel? Is dat wel meetbaar?

Tamme kastanje wordt ook wel eens het 'graan uit de bomen' genoemd. Het is zeer koolhydraatrijk en werd daarom bij gebrek aan echt graan vroeger door arme mensen geraapt en verwerkt tot brood. Bij gebrek aan beter. Maar klopt dat wel? Zouden we niet wat vaker tamme kastanje kunnen gebruiken? Zowel als voedingsmiddel als als natuurlijk geneesmiddel? Goed om van te (w)eten!

In mijn jeugd speurde ik de omgeving altijd af naar de mooiste en lekkerste paardenbloemen voor mijn konijnen. Nu doe ik dat nog steeds, maar dan voor onszelf. Er zijn steeds minder bittere voedingsmiddelen in ons eetpatroon. De eenzijdige combi van zoet, vet en smaakversterkers in het gemiddelde eetpatroon maakt dat we bitter ook steeds minder waarderen. Daarom zijn veel groentes zo veredeld dat ze minder bitter zijn. En toch....bittere stoffen zijn onmisbaar om ons spijsverteringsvuurtje brandend te houden. Paardenbloem wakkert vooral het vuurtje van je lever/gal systeem aan. Je hormonen, brein en darmen zullen je dankbaar zijn. Sla je slag in de gratis supermarkt van Moeder Natuur om dit pareltje regelmatig te verzamelen. In zachte winters is ie zelfs het hele jaar te verzamelen. 

Begin 2022 was de Indiase yogi en spreker Sadghuru in Nederland om aandacht te vragen voor de toenemende ‘bodemuitsterving’. De politiek zou volgens hem aandacht moeten hebben voor drie dingen: “De bodem, de bodem en de bodem.” Die vormt de fundering van al het leven op aarde. Wij hebben in toenemende mate te maken met ‘darmmicrobioomuitsterving’. Daarom zouden wij het ook over drie dingen moeten hebben: ”vezels, vezels, vezels." Zeker als je je brein optimaal gezond wilt houden

Bijzonder dat je op de radio en televisie zoveel reclame hoort over inbraakbeveiliging van je woning. Het gaf bij mij de associatie met ons immuunsysteem: onze celmembranen zijn idealiter zo gezond dat ze virussen tegenhouden zodat deze niet in onze cellen kunnen infiltreren om ons ziek te maken. Des te beter het ‘alarmsysteem’ op jouw celmembranen functioneert, des te lastiger het voor een virus is om in te breken en jouw cellen als gastheer te gebruiken voor hun vermenigvuldiging. Dat lijkt me nou typisch iets waar we wel optimaal ‘reclame’ voor zouden kunnen maken. We kunnen er namelijk aan werken! En zo virussen minder kansen bieden. En tegelijkertijd onze hele vitaliteit en gezondheid een flinke stap vooruit helpen: je totale gezondheid ligt immers besloten in de kwaliteit van jouw cellen.

Hooikoorts, ook wel allergische rhinitis genoemd. Het lijkt alsof er steeds meer mensen zijn die last hebben van hooikoorts (inmiddels 1 op de 5 mensen) en/of andere allergieën. De symptomen van hooikoorts zijn reacties van je immuunsysteem, dat voor zo’n 80% in je darmen zetelt. Mensen met hooikoorts hebben veel vaker een verstoorde darmgezondheid dan mensen zonder hooikoorts. Het lijkt dan ook logisch om hooikoorts vanuit de darmen aan te pakken. Wat zijn de mogelijkheden wat betreft voeding?

Goed gastheer zijn voor je darmbacteriën. Hoe wordt of ben je dat? Het heeft zeer veel te maken met het eten van vezels. Maar niet elke vezel op je bord maakt je een goed gastheer. Eigenlijk is het vreemd dat we zo weinig horen over vezels: wat een enorme impact hebben ze op onze totale gezondheid. Minstens zo belangrijk om te weten: welk voedsel ondermijnt onze gezonde darmbacteriën? Het goede nieuws: iedereen kan een excellent gastheer worden.

Niet een virus, maar een verzwakt immuunsysteem is de grootste bedreiging voor onze gezondheid, aldus een krantenartikel. Een open deur natuurlijk. Want om chronische ziekten tegen te gaan ben je ook geheel afhankelijk van een goed werkend immuunsysteem. Toch hebben bijna 10 miljoen Nederlanders 1 of meer chronische aandoeningen. Bij het gros spelen (stille) ontstekingen een rol. De hoogste tijd om mensen te vertellen dat ze aan hun immuuncapaciteit kunnen werken. Dat geldt voor iedereen: jong en oud, ziek en gezond. Voorkomen is nu eenmaal beter dan genezen.

Niet een virus maar een verzwakt immuunsysteem is de grootste bedreiging voor onze gezondheid, aldus een krantenartikel. Een open deur natuurlijk. Om chronische ziekten tegen te gaan zijn we immers ook geheel afhankelijk van een goed werkend immuunsysteem. Bijna 10 miljoen Nederlanders hebben 1 of meer chronische aandoeningen. Bij het gros spelen (stille) ontstekingen een rol. De hoogste tijd om mensen te vertellen dat ze aan hun immuun capaciteit kunnen werken. Dat geldt voor iedereen, jong & oud, ziek en gezond. Voorkomen is nu eenmaal beter dan genezen.

Los van het feit dat voeding letterlijk warm of koud kan zijn, kennen we ook de term 'verwarmend voedsel'. Volgens de Ayurveda kan voedsel een verwarmende, verkoelende of neutrale uitwerking hebben. Vooral voor mensen met een uitgeputte spijsvertering kan het belangrijk zijn hier meer over te weten. En voor mensen die het juist veel te warm hebben, kan het raadzaam zijn om uit te proberen of verkoelend voedsel soelaas biedt. In dit artikel staan we stil bij de voor- en nadelen van warm & koud voedsel. En bij verwarmend & verkoelend voedsel.

Wat goed is voor de bodem en de aarde is ook goed voor de mens. Wij eten immers wat de aarde ons biedt. En wij zijn ook ‘wat ons eten at’. Des te gezonder de bodem en de omgeving van ons voedsel, des te beter dat voedsel onze gezondheid in goede banen kan leiden. Rode klaver is in dit opzicht een bijzondere topper voor mens & aarde.

Tijdens iedere wandellezing sta ik er even bij stil om aan de groep te vertellen waar de plant van oudsher voor werd ingezet. Volgens een mythe werd de plant door de aartsengel aanbevolen aan een monnik om ons te behoeden voor plagen. Heeft het ons in de tegenwoordige tijd ook nog iets te brengen?