Graan eesten, een (k)oud kunstje
Hele graankorrels eesten is een oude techniek die het graan langer houdbaar en beter verteerbaar maakt. Het verkort tevens de kooktijd van tarwe, gerst, haver en rogge met zo’n 25-50%. Ook vlokken, grutten en meel kun je (droog)eesten.
Bereiding
Was de graankorrels en laat ze heel kort uitlekken. Doe ze in een kom en dek goed af. Schep de granen af en toe om. De graankorrels moeten gelijkmatig vochtig, maar niet drijfnat zijn. Bij dikke graankorrels, zoals tarwe en gerst, is later vaak nog wat extra water nodig. Laat zo 2-3 uur staan (mag ook iets langer) zodat het fytinezuur grotendeels wordt afgebroken door het enzym fytase. Spreid het vochtige graan daarna in een enkele laag op een (niet ingevette) bakplaat uit. Per keer is 500 gram het maximum (voor een bakplaat van 30 x 40 cm). Droog het in het midden van de oven bij een temperatuur van tussen de 60-80°C (een oventhermometer is handig). Het kiemvermogen van het graan blijft dan behouden. Afhankelijk van de dikte duurt het eesten 1-1½ uur. Het gaat lekker geuren, maar mag niet of nauwelijks verkleuren! Let op: houd de ovendeur dicht. Vrijgekomen stoom kan het graan iets laten ‘garen’. Als je het per portie in de oven droogt, houd dan ondertussen het bevochtigde graan goed afgedekt. Schud het droge graan na het eesten even uit op een vel papier en ga eventueel door met de volgende portie.
Tip: Maak een voorraadje en bewaar het goed gedroogde en afgekoelde graan in een glazen pot of papieren zak op een droge, niet te warme plek. Je kunt het direct gebruiken (wassen/weken is niet nodig). Voor een goed resultaat bij granen is nawellen wel noodzakelijk. Die tijd verkort je met 1/3.
Het werkwoord eesten is afgeleid van de ‘eest’, de droogoven of droogplaats.
Deze tekst + het recept zijn afkomstig van mijn zeer gewaardeerde collega Peter van Berckel. Beiden hebben we een passie voor duurzaam onbewerkt voedsel. En beide zijn we gek op oude granen. En op fermenteren natuurlijk! Luister ook naar onze gezamenlijke podcast over fermenteren.
Ingrediënten
Kies de hoeveelheid en de graankorrels die je wenst te eesten.
Gezondheidstips
Hele graankorrels eesten
Eesten is een oude techniek die het graan langer houdbaar en beter verteerbaar maakt. Het verkort tevens de kooktijd van tarwe, gerst, haver en rogge met zo’n 25-50%. Ook vlokken, grutten en meel kun je (droog)eesten. De zachte warmtebehandeling heeft nog meer voordelen:
- Het geeft een heerlijke geur en een nootachtige smaak
- Het voorkomt een weektijd van 10 uur
- Het graan kookt minder over, wordt minder klef en plakt minder
- Geëeste granen kun je makkelijker tot grutten malen
Let op dat de temperatuur niet te hoog wordt: meel of vlokken geuren maar verkleuren nauwelijks.
Meer recepten van Rineke
Asperges met zoete rode uiensaus
Bruschetta
Smoothie
Appelcrumble
Mediterrane champignons
Kokoskoekjes
Eiersalade
Basisbrood, betaalbaar, voedzaam en divers
Fantasie-van-de-kok-koek, zonder oven
MOOI zout voor in de strooimolen
Mooie-start-van-de-dag-muesli
Indisch genieten
Westerwoldse pannenkoek met sinaasappeldressing
MOOI Zoetzuur
Mediterrane Quinoa Plaattaart
Eiersalade
Tip: waar zijn de ingrediënten te koop?
De recepten bevatten soms ingrediënten die je niet in de supermarkt vindt. In natuurwinkels, boerderijwinkels en online zijn ze vaak wel te koop. Mijn favoriete online adressen zijn:
- Het Blauwe Huis kruiden: biologische kruiden en specerijen (ook grootverpakkingen), klik hier voor hun webshop>
- Waldfarming: Voor pasta’s, hele granen en meelmixen van oude graan- en bonenrassen, klik hier >
- Grootverpakkingen meel (ook van oude en/of lokale graansoorten) kun je goed en goedkoop kopen bij o.a. de webshop van Mole’t Lam, De Zuid-molen, Zonnespelt, De Molenwinkel etc. Zoek je specifiek producten uit Westerwolde? Zie deze link.
- Kari’s crackers; voor crackers van de hele graankorrel, waar mogelijk van Nederlandse origine.
- De Woeste Grond: biologisch natuurvlees/bottenbouillon van dieren die hun hele leven hebben losgelopen.
- Your Well zeewieren, klik hier of hier >
- Hofweb: verse producten rechtstreeks van de boer, klik hier >
- Webshops als A Healthy Life, Puur en Fit en PUUR Mieke hebben over de hele linie ook gezonde droogwaren en keukenhulpjes.
Over de bedenker van dit recept
Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boeken, lezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven.
- Weten van (h)eerlijk eten 1
- Weten van (h)eerlijk eten deel 2
- Alles draait om je Hormonen
- Op weg naar meer energie
- Je Brein vitaal – met elke hap een gezonde stap
- Mooi Eten
- Mooi Eten/Mooi Leven
(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis en recepten gratis kan blijven delen. Meer over Rineke
Disclaimer
Deze informatie vervangt geen enkele medische of voedingskundige behandelingen of adviezen. Het is niet bedoeld als therapie, maar als ondersteuning in de breedste zin van het woord. De auteur is niet verantwoordelijk voor eventuele klachten en bijwerkingen. Mensen die deze informatie opvolgen doen dit op eigen risico. De lezer wordt uitdrukkelijk geadviseerd om zich te wenden tot zijn arts als hij/zij twijfels heeft over zijn persoonlijke gezondheidssituatie. Hoewel de informatie met grote zorg en na gedegen onderzoek is samengesteld, stelt de auteur zich niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze informatie. Zeker niet als u ook medicijnen gebruikt. Raadpleeg ook dan een deskundige.
De informatie op deze website gaat over voeding, soms met een link naar voedingssupplementen. Houd er s.v.p rekening mee dat:
- Voeding slechts één van de pijlers is waarmee onze gezondheid te beïnvloeden is. Ontspanning, beweging, omgeving (in de brede zin van het woord) en voldoende slaap zijn even belangrijke pijlers.
- Informatie over voedingsstoffen niet een-op-een kan worden doorvertaald naar supplementen. Andersom kunnen onderzoeken die worden aangehaald op basis van supplementen niet een-op-een worden doorvertaald naar voeding.
- Voeding die als gezond te boek staat is slechts gezond als jij het kunt verteren. (Denk ook aan eten wat je slecht verteert als je eigenlijk geen trek hebt).
- In bepaalde periodes van je leven kunnen voedingstoffen die als gezond te boek staan (tijdelijk) minder geschikt zijn.
- Alle grote onderzoeken die over voeding gepubliceerd zijn gaan over voedingspatronen, niet over losse voedingsstoffen. Ook al worden er soms individuele voedingsstoffen genoemd, ze hebben pas effect als ze onderdeel worden van een gezond voedingspatroon en een gezonde leefstijl.
- Op deze website wordt GEEN specifieke voedselstroming gevolgd. Daarom zijn sommige recepten of weetjes niet geschikt bij specifieke dieten.
