Vanuit een brandnetel bekeken

17 maart 2022

Eerlijk is eerlijk, de brandnetel was er wel een beetje klaar mee. Met de vele negatieve reacties. Hoe hij ook zijn best deed om er niet naar te luisteren…elke keerkwam het toch hard binnen. Hij sliep er ’s nachts ook slecht van. Hij stond aan de rand van een bosje, dichtbij een bankje, en hoorde dus alle gesprekken van de mensen die op dat bankje gingen zitten. Zo ook die dag in maart, toen er mensen zaten die het over de Gemeenteraadsverkiezingen hadden. ‘Hun partij’ vond dat duurzaamheid in de gemeente geen issue hoefde zijn. Zij gingen voor een aangenaam leefklimaat voor jong en oud en goede voorzieningen. Ze keken even om zich heen. Over de gemeente gesproken: vaak was het een ‘rommelpot’ om het bankje heen. Al die brandnetels en dat onkruid. Alleen in het vroege voorjaar viel het wel mee, dan waren ze nog klein. Maar man, wat een onverzorgd gezicht de rest van het jaar. Ze spraken af dit in de gaten te houden en zo nodig een belletje naar de gemeente te plegen met het voorstel de brandnetels te maaien. Maar eerst gingen ze stemmen!

De brandnetel en zijn familie konden er met hun brandnetelverstand niet bij. Zij, brandnetels, zijn immers een excellent gastheer. Niet voor niets worden ze ‘waardplant’ genoemd: afgeleid van de waard (gastheer) in een herberg. Wat zou een tuin zijn zonder de pracht van Atalanta vlinders. Die strijken massaal op vlinderstruiken neer (zie foto hierboven), maar kunnen zonder brandnetels niet overleven. Ze kan haar eitjes nergens anders kwijt. Als de Atalanta haar eitjes niet kan afzetten op de brandnetel, zijn er ook geen Atalanta rupsen. En dus geen nieuwe vlinders, die zo belangrijk zijn voor de bestuiving. Bovendien zullen er weer vogels verdwijnen die de rupsen van deze vlinder eten. En zonder die vogels…Zo kunnen we wel even doorgaan. Elk beestje/plantje heeft zijn eigen plekje in het ecosysteem. Zonder de een kan de ander niet overleven en wordt het hele systeem vatbaar voor ziekten en plagen. Maar is het ecosysteem robuust en veerkrachtig, dan kan de mens dat ook zijn. Dus zou de beste ‘voorziening’ voor jong en oud dan toch niet zijn juist wél te investeren in de gezondheid van de omgeving?

Los van dat ecosysteem: de brandnetel vond het ook bijzonder dat hij de mensen op het bankje nooit hoorde praten over zijn kwaliteiten als mensenvoedsel. Niet alleen omdat zijn jonge topjes zo lekker zijn (dat vinden de rupsen van de Atalanta tenminste, die eten hen zeer gretig), maar ook omdat hij zoveel waarde heeft voor jong en oud. Wat een chlorofyl herbergt hij in zich. En wat heeft hij een enorme rijkdom aan mineralen en sporenelementen. Als er mannen van leeftijd op het bankje plaatsnamen, hoorde hij hen regelmatig over hun prostaatklachten. Maar hij hoorde nooit dat ze dan brandnetels gingen gebruiken. Hij was er namelijk best een beetje trots op dat er ook heel veel supplementen van brandnetels worden gemaakt. En wat zou hij de mensen op het bankje graag vertellen over zijn ontstekingsremmende eigenschappen. Vorige week zei iemand nog dat hij had gelezen dat er bijna 10 miljoen Nederlanders zijn die last hebben van ontstekingen. Nee, niet van die felle waarmee je in bed belandt, maar van die sluimerende, zoals in gewrichten, waardoor ze zich niet echt ziek, maar ook niet gezond voelen.(1) En voor mensen die onverklaarbaar vocht vasthouden zou het ook mooi zijn als ze wisten van de brandnetel. Dan konden ze thee of soep van zijn jonge blaadjes maken. Daarvoor zouden de brandnetel en zijn familie heel gastvrij graag wat van hun jonge topjes aan de mens beschikbaar willen stellen. Dat is altijd beter dan in de zomer massaal een kopje kleiner te worden gemaakt. Zeker ook omdat de Atalanta dan net haar eitjes heeft gelegd.

Einde

De gezondheidseffecten: brandnetel kan ondersteuning bieden bij:

  • Tegengaan van prostaatvergroting (door de stof beta-sitosterol in de wortel).
  • Als natuurlijke plaspil bij vocht vasthouden, daarom wordt het ook ingezet ter ondersteuning van een hoge bloeddruk.
  • Bij (huid)klachten ten gevolge van histamine (door de stof quercetine) Let op: teveel brandnetel kan deze klachten juist verergeren/veroorzaken.
  • Het remmen van ontstekingen (zowel wortel als blad).
  • Een te hoog urinezuurgehalte (vandaar de inzet bij jicht, artritis etc).
  • Bloedzuivering, daarom wordt het vaak ingezet bij voorjaarsmoeheid.
  • Bloedarmoede (door de mineralen en sporenelementen, waaronder ijzer).
  • Bevordering van de melkafgifte bij onvoldoende melkvorming. 
  • Gezonde haren, huid, nagels, botten (door de silicium, calcium, zink, zwavel, ijzer en B-vitamines).

Bron: (2)

Het mensbeeld waarbij de brandnetel zijn diensten zou kunnen bewijzen:

Vroeger geloofde men erin dat de uiterlijke kenmerken van een plant iets zouden zeggen over het type mens bij wie de heilzame eigenschappen het best tot hun recht zouden komen. Niet verwonderlijk dus dat de brandharen van de brandnetel (met mierezuur, zie foto hierboven) die op de huid voor veel 'prik' kunnen zorgen, hun werk zouden kunnen doen bij snel geïrriteerde, prikkelbare mensen. Mensen die wat verhard en verzuurd zijn. De verzuring zou zich fysiek kunnen uiten in jicht, spierklachten etc. Zie verder bij zuur/basen balans.

Recepten met brandnetel

In al mijn boeken kom je recepten tegen met brandnetels. Eventueel kun je dat ingrediënt vervangen door spinazie, maar op grond van bovenstaande besluit je misschien tóch om brandnetels te gebruiken. Pluk wel altijd op een schone plek, niet langs wegen of langs randen van akkers (tenzij de boer niet spuit). Zie ook mijn filmpje over hoe brandnetels te plukken en te verwerken.

Over de auteur van dit artikel

Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boeken, lezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven. 

(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis gratis kan blijven delen.