Het jaar van de nieuwsgierigheid en olifanten op je pad

5 januari 2022

de Indiase fabel uit Alles draait om je Hormonen

Bovenstaand plaatje komt uit mijn boek 'Alles draait om je hormonen'. Ook bij hormonen hebben we vaak de neiging om naar één hormoonsysteem te kijken en daar medicatie/therapie voor in te zetten. Maar alle hormonen werken met elkaar samen in een soort 'hormoonorkest'. Bovendien hoeft de oorzaak van klachten niet te liggen bij de hormoonklieren of organen waar ze zich openbaren. Zo kunnen schildklierklachten te maken hebben met de lever, met ontstekingen, stress of progesteron. Depressie kunnen een flinke relatie hebben met je darmflora en je hormonen. Daarom is het zo belangrijk om de 'hele olifant' in beeld zien te krijgen/houden. 

“Ken je de Indiase fabel over de olifant? Daarin betasten geblinddoekte mannen een olifant en geven aan wat volgens hen een olifant is. De man bij de staart zegt dat het een touw is. Degene bij de slurf roept een slang. De man op de rug ziet de olifant als een muur en de man bij de poot als een boom. Wie heeft gelijk? Iedereen! Maar door de blinddoek ziet geen van allen het grote geheel.”

De waarheid in stukjes

“Bij veel informatie die ik hoor, lees of zie denk ik altijd ‘zijn er nog meer kanten’? Als rasechte weegschaal wik en weeg ik graag (tegengestelde) kanten en vraag me af welke zienswijzen er nog meer zijn. Dat onderzoeken geeft mij een stukje rust, ook omdat er inmiddels zo ongelooflijk veel specialisten en deskundigen zijn, die in elk praatprogramma hun zegje doen. Prachtig, omdat ze inderdaad heel veel van een onderwerp weten, maar daardoor horen we niet alles in de grote context. Oftewel: vaak zien we niet meer de hele olifant.”

Het belang van samenhang

Als het gaat om onze gezondheid, het milieu, de natuur, de landbouw, ons voedsel etc. moeten we wél kijken naar de hele olifant. Er is namelijk niets complexer dan natuurlijke (eco)systemen, waarin alles met elkaar samenhangt. De samenwerking van de vele radertjes zorgen voor een robuust en veerkrachtig systeem. Hoe diverser de gemeenschap (complexer), des te veerkrachtiger en des te beter het kan omgegaan met bedreigingen, ziekten, plagen etc. Denk maar eens aan de slakkenplaag in 'The Biggest Little Farm". Het eco-systeem was niet complex/divers genoeg waardoor de slakken-eters ontbraken en ze zich ongebreideld konden voortplanten. 

Ook onze darm is een complex ecosysteem die jouw totale gezondheid en vitaliteit beïnvloedt. Wetenschappers denken dat er bij ziektebeelden vrijwel altijd een link met de darm is. Niet zo vreemd als je weet dat 70 - 80% van je immuunsysteem daar zetelt. Oude geneesheren doceerden dan ook eeuwenlang ‘Ziekte zetelt in de darm’.”

Er wordt nog steeds van veel ziektebeelden gezegd/gedacht dat ze toeval zijn. Maar wat oude artsen ons ook altijd hebben geleerd is dit: "Ziekte ontstaat zelden als donderslag aan de heldere hemel, maar is het gevolg van duizenden kleine aantijgingen tegen de (menselijke) natuur." Is het toeval of hebben we de oorzaken gewoon niet in kaart doordat we niet breed genoeg kijken?

Kies het juiste feestmaal

Een diverse, symbiotische samenleving van naar schatting zo'n 100 biljoen schimmels, bacteriën, virussen en gisten maakt ons darm-ecosysteem veerkrachtig. Het mooie is dat jij dat met elke hap kunt beïnvloeden. Zie jezelf als gastheer van die complete samenleving organismen. Die bestaat uit potentieel gezond makende en potentieel ziekmakende organismen en zolang er symbiose is werken ze zij aan zij aan jouw gezondheid. Helaas verstoren veel mensen, onbewust, onbedoeld en ongewild die symbiose door bijvoorbeeld hun voeding. Zowel direct als indirect eten we vaak voedingsmiddelen die de ‘bad guys’ in de kaart speelt en zo de ‘good guys’ gaan overrulen. Het gemiddelde voedingspatroon is vooral een feestmaal voor de 'bad guys' en zo versterk je die onbewust, onbedoeld en ongewild. Hoe fantastisch zou het zijn om 2022 te starten met de vraag welk voedsel jouw gezonde darmbacteriën te vriend houdt? Eén tip: eet vezels. Veel vezels. Vooral de oplosbare uit oude granen en groenten.

Zonder oplosbare vezels te eten zet je je gezondheid eigenlijk schaakmat: jouw goede darmbacteriën moeten leven van deze vezels. Deze vezels vormen, via de aanmaak van o.a boterzuur door jouw 'good guys', een zeer belangrijke schakel in jouw fysieke, mentale, emotionele en cognitieve gezondheid.

Eet eens vaker oude granen als gerst, haver, rogge etc. in plaats van tarwe of rijst. Ze bevatten immuun ondersteunende betaglucanen. Je kunt er prima 'nasi' van maken. 

Spinaziesoep

Een soep zoals deze spinaziesoep hierboven, kan ook wonderen doen voor je gezondheid: je darmbacteriën hebben bij elke maaltijd vezels nodig.

De vrouwelijke kant van de mens

Ieder mens heeft van nature een vrouwelijke kant die staat voor nieuwsgierig en onderzoekend. Deze kant is erop gericht om de hele olifant in beeld te krijgen. Wist je dat nieuwsgierige mensen over de hele linie gezonder, energieker en gelukkiger zijn? Omdat het voldoening en verdieping geeft. De vrouwelijke kant van de mens is ook het scheppende, verzorgende en creatieve deel van de mens. Vrouwen zijn van oudsher al bezig met natuur en voeding:

‘Anders dan nu, was het huishouden rond 1900 zwaar en arbeidsintensief. Men leefde zuinig en een goed gevulde kelder met ingelegde groenten, fruit en confituren bepaalde of je wel of niet de winter zou kunnen doorkomen. Het beheer van de provisieruimten lag bij de vrouw. Essentieel was de kennis die eeuwenlang van moeder op dochter werd overgedragen, daarbij rekening houdend met het ritme van de seizoenen'. Aldus Carolina Verhoeven in mijn bookazine Mooi Eten

Op naar een nieuwsgierig 2022 met veel olifanten op je pad

Met het tot bloei brengen van die vrouwelijke kant kan iedereen meer van de olifant in beeld krijgen en maken we volgens mij enorme stappen. Onderzoek welk voedsel ons darm-ecosysteem veerkrachtig en robuust maakt, laat zien dat dit uit een gezonde bodem en omgeving komt, duurzaam is geteeld, vitaal, divers en onbewerkt. Het etiket bevat nauwelijks ingrediënten, als die al nodig zijn. Een verdieping in je eten en gezondheid is goed voor jezelf en volgens de Britse auteur Carolyn Steel ook voor alle levende ecosystemen:

“De ingewikkeldste uitdagingen waar we voor staan, gaan allemaal over de manier waarop we met voedsel omgaan: van klimaatverandering tot watertekorten, bedreigde biodiversiteit en voedsel-gerelateerde ziekten. Het krachtigste middel om de wereld te veranderen is daarom ook overduidelijk: voedsel.”

De hoogste tijd dus, om de hele olifant weer in beeld te krijgen. En hopelijk zet het je ook op een andere manier aan het denken. Want als zo'n 100 biljoenen micro-organismen in onze darmen in symbiose kunnen samenleven, dan moeten wij dat als mens toch ook kunnen?

Ik wens je een nieuwsgierig 2022 en veel olifanten op je pad! En ik help je er graag bij! Via mijn boeken of bookazine of via mijn nieuwsbrief. In mijn nieuwsbrief van half januari heb ik een prachtig artikel voor je geschreven over vezels voor de 'good guys'. En weet dat er ook prachtige bladen zijn die de 'hele olifant' in beeld trachten te brengen door hun brede kijk. Ieder op hun eigen vlak. Mijn favoriete bladen/sites- die door iedereen met interesse in zijn lijf, brein en aarde goed te lezen zijn- zijn Medisch Dossier Magazine, Fit met Voeding, Live Green MagazineKrant van de Aarde, The Optimist en Maatschappij Wij

Over de auteur van dit artikel

Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boeken, lezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven. 

(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis gratis kan blijven delen.