‘Er warmpjes bij zitten’, dat is zeker als het buiten koud is echt belangrijk voor het goed functioneren van lichaam en geest. Onlangs verzamelde ik een flinke emmer vol tamme kastanjes. Echt mooie exemplaren dit jaar. De volle emmer zette ik buiten bij de keukendeur tot ik tijd had de kastanjes tot iets lekkers te verwerken, maar door allerlei onverwachte drukte duurde dat langer dan gedacht.
Na vijf dagen drong het tot me door dat de emmer steeds wat leger werd. De dader was snel gespot: een eekhoorn die de kastanjes vakkundig uit de emmer hengelde en meesleepte. En ze zijn hem van harte gegund natuurlijk: een eekhoorn houdt geen winterslaap en moet dus wel te allen tijde over een rantsoentje kunnen beschikken. ‘Mijn’ kastanjes, die ik in gedachten al had omgetoverd tot heerlijke ‘warme en verwarmende’ gerechten gaan nu de eekhoorn warm houden.
Slim bedacht van Moeder Natuur
Of je liever iets kouds of warms eet is persoonlijk, maar hangt logischerwijs ook samen met het seizoen. In de winter heb je nu eenmaal meer zin in een warme soep dan in een salade. Bovendien: In de herfst en winter groeien hier immers vooral gewassen die je moet verwarmen voor je ze kunt eten. En in lente en zomer kun je veel gewassen ook rauw eten. Slim bedacht van Moeder Natuur.
Je spijsverteringsvuur
Heb je er wel eens bij stilgestaan dat het verteren van warm eten minder energie kost dan het verteren van koude gerechten? Koud eten moet immers eerst in je maag worden opgewarmd tot het op lichaamstemperatuur is. Pas dan kunnen al jouw spijsverteringsenzymen en -sappen het voedsel verteren. Dat verteren kost energie en koud eten verteren kost nog meer energie. Je dooft je ‘spijsverteringsvuur’ zeggen de Chinezen als je te veel koud of verkoelend voedsel eet.
Zuinig met energie
Met energie moet je lichaam zuinig omgaan: ALLE functies en processen in je lichaam en brein zijn immers afhankelijk van energie. In de herfst en winter moet er simpelweg meer energie geïnvesteerd worden om je warm te houden dan in de zomer. Lees verder hoe dat werkt in de inleiding van één van mijn boeken.
Warm en verwarmend
Het lijkt dus logisch om je lichaam geen energie te laten ‘verspillen’ aan het opwarmen van koud voedsel in het koude jaargetijden. Maar ook in tijden van chronische stress, waarin het gros van al je energie gebruikt wordt om jou er optimaal doorheen te loodsen, is het logischer om voedsel te kiezen dat al warm is. Luister ook mijn verhaal hierover bij Gezondheidsnieuwsradio.nl.
Of….. en dat vind ik zelf een heerlijke manier: koud voedsel kan toch verwarmend zijn. Een uitgangspunt van de Ayurvedische voedingsleer.
Los van het feit dat voeding letterlijk warm of koud kan zijn, kennen we ook de termen ‘verwarmend of verkoelend voedsel’. Volgens de Ayurveda kan voedsel een verwarmende, verkoelende of neutrale uitwerking hebben. Vooral voor mensen met een uitgeputte spijsvertering kan het belangrijk zijn hier meer over te weten.
En voor mensen die het juist veel te warm hebben, kan het raadzaam zijn om uit te proberen of verkoelend voedsel soelaas biedt. In dit artikel staan we stil bij de voor- en nadelen van letterlijk warm & koud voedsel. En bij verwarmend & verkoelend voedsel.
Ik schreef er een uitgebreid artikel over: Warm & verwarmend voedsel
En nee hoor, niet getreurd. De eekhoorn heeft echt iets overgelaten. En daar bakte ik overheerlijke zoete aardappel muffins mee. Met grotendeels verwarmende ingrediënten. Een recept uit mijn boek ‘Je Brein vitaal‘.
Ik ben gek op kastanjemeel vanwege de heerlijke bite die het geeft. Bovendien gebruik ik nooit geraffineerde suikers in mijn gerechten: door de zoete smaak van kastanje mis je de suikers ook totaal niet. Zo maak ik ook biscuitjes met deels kastanjemeel. Met een fractie van de suikers die je anders zou gebruiken.
En als laatste: kastanjes (maar ook zoete aardappelen) zijn prima bronnen van resistent zetmeel. Een weldaad voor je darmbacteriën: ze kunnen er boterzuur uit aanmaken.
Niks leuker natuurlijk dan in de herfst tamme kastanjes zoeken. Let altijd op dat je maar een kleine portie meeneemt voor eigen gebruik. De dieren die het als wintervoedsel moeten gebruiken hebben geen supermarkt. Wij wel.
Over supermarkt gesproken: voor wie het verzamelen en verwerken van tamme kastanjes teveel werk vindt: ze zijn ook als ‘Marrons Entiers’ goed verkrijgbaar bij natuurwinkels en sommige supermarkten (bijvoorbeeld 1 x per jaar bij de LIDL) Hamster dan even een voorraadje!