Hierboven zie je het recept met daarop mijn Kerstwens. Zou het niet fantastisch zijn om elke dag zo te eten? Op deze manier maak je van elke dag een feestdag voor je smaakpapillen, jouw gezondheid en die van de aarde. Per maaltijd, dag of seizoen kun je hier eindeloos mee spelen. Misschien bevat je ontbijt wel enkel ‘100% lokaal opgescharrelde’ ingrediënten. Of maak je iets met kneuzen die niet mooi genoeg waren voor de winkelschappen. Hoe dan ook, voor zulk eten (wat ook nog vaak veel betaalbaarder is) moet je even op scharrel omdat je het in de gewone supermarkt vaak niet tegenkomt. Door op scharrel te gaan kom je dan vaak terecht bij lokale stalletjes langs de weg, markten, boerderijwinkels of natuurwinkels die een deel van de lokale boer/teler betrekken. Zouden we vaker een deel van onze boodschappen zo kopen, dan zouden we iets moois doen voor zowel de aarde, de lokale duurzame boer/teler en producent en voor ons etensbord. Die zou er dan een stuk diverser en gezonder uit kunnen zien.
Ontmoeting over een steentje verleggen.
Een uur nadat ik mijn Kerstwens de deur uit had gedaan ging ik zelf ook even op scharrel: bottenbouillon halen bij De Woeste Grond. Toen ik die in mijn rugzakje had geladen en terug wilde lopen kwam ik een mevrouw tegen. “Jij bent Rineke” zei ze stralend. “Ik heb net jouw nieuwsbrief gelezen over die lokale duurzame Kerstingrediënten. Je hebt helemaal gelijk: wat een waanzin dat we zoveel van ons dagelijkse voedsel uit het buitenland halen (zeker met de Kerst). Dus na het lezen van je nieuwsbrief ben ik op pad gegaan om te kijken wat er voor lokale lekkernijen in mijn omgeving te vinden zijn. En daarom ben ik nu hier. Dus dank je dat je mij op deze manier geïnspireerd hebt. Heel efficient ook: toen je eerste boek uitkwam heb ik ook een groot deel van mijn omgeving plus mijn hele familie geïnspireerd om duurzaam en zonder pakjes en zakjes te gaan eten. En zo eten ze nog steeds. En nu ga ik dit verhaal van jou weer doorvertellen. Dat gaat vast weer een mooi olievlekje worden.”
Prachtig: zo zie je toch maar weer hoe een steentje (van een mens, een verhaal of een gedachte) de stroom van een rivier kan verleggen. Wat hebben wij als mens toch een ongekende mogelijkheden om de loop van de rivier te veranderen. Zoals Jan Rotmans ons ook steeds voorhoudt: we moeten ons aan de illusie van machteloosheid onttrekken. We kunnen zoveel bewerkstelligen. Laten we die kansen pakken.
En het allermooiste is: dat kan ieder mens. En op elk vlak. Laten we daar het kerstdiner ook voor gebruiken: groene, duurzame, hoopvolle steentjes verleggen in een rivier op aarde. Zodat de stroom nooit meer hetzelfde zal zijn. Wat zal dat een mooie Kerst worden voor Moeder Aarde. Want wat heeft die onze hulp hard nodig.
In 2016 namen we dit filmpje op. Daarin speelt het liedje ‘ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde’ de hoofdrol.
Maak er een sport van om iets lokaals toe te voegen.
Het grappige aan mijn Kerstrecept vind ik dat je heel snel gaat denken: ‘Kan er een ingredient vervangen worden door een lokaal ingredient?” Ik moest Kerstbonbons maken voor een opdracht. Chocola komt nu eenmaal niet uit Nederland. En de mooie groene pistachenoten ook niet. 100% van Nederlandse bodem eten, is ook helemaal niet mijn stelling. Maar daar waar we Nederlandse producten exporteren en diezelfde producten vervolgens weer importeren, (zoals graan, vlees, groente, fruit etc) daar kunnen we allemaal iets aan doen.
Zo denkend bedacht ik dat ik zelf het ‘Kerstrood’ op de bonbon wel in huis had: heerlijke gedroogde aardbeien en wijnbessen van afgelopen zomer. De zomerse overvloed bewaren en die gebruiken voor Kerst: wat een weelde.