December is een prachtige maand om vensterbank-agrariër* te worden, als je dat niet al was. Ga je een deel van je eten (zwammen, kiemen, microgroenten etc.) in je eigen vensterbank of op je aanrecht telen, dan heb je veel minder last van de voedselinflatie die er in de supermarkten gaande is. Bovendien krijg je écht waar voor je geld op je etensbord. Los van de inflatie zie ik een prachtig toekomstperspectief voor deze manier van agrariër worden. Als we toch eens allemaal, liefst al op jonge leeftijd, weer in aanraking zouden komen met de imponerende groeikracht van voedsel dan…………
*Ik heb deze term overigens geleend van de oesterzwam kwekers: zij bedachten de naam aanrecht-agrariër. Zij sporen mensen aan om zwammen te kweken op koffiedik in een emmertje.
Een paar van de voordelen
Als we allemaal weer wat telen in onze eigen vensterbank/op ons eigen aanrecht, dan….
- Kan iedereen, ook met een kleine portemonnee, elke dag een flinke pluk/hap gezondheid op tafel zetten die voldoet aan deze voorwaarden: kraakvers, volwaardig, divers, smakelijk, kleurrijk, rauw en gezond. Vitaal eten is het mooiste wat we onszelf kunnen schenken als we ons welzijn op 1 zetten. Lees verder in mijn blog hoe je ‘levend voedsel’ op je bord krijgt.
- Krijgen we allemaal weer een stukje autonomie en regie over ons bord. Het maakt niet uit waar je een stukje regie pakt over je leven. Alle beetjes regie en autonomie zorgen voor een leven met meer voldoening, blijkt steeds vaker uit onderzoeken.
- Komen we allemaal weer in aanraking met de kracht van zaden. En de magie van het leven. Zeker voor jonge kinderen is het een prachtige manier om ze weer verbinding met voedsel te laten krijgen. ‘Pure winst’ voor de rest van hun leven.
In de film Seeds, the untold story (indrukwekkende film!) wordt het zaadje in de baarmoeder waar een volledig baby’tje uit ontspruit vergeleken met een zaadje in een vruchtbare bodem waar krachtig voedsel uit ontspruit. Zaden in je vensterbank of op je aanrecht te zien ontkiemen en groeien is een magische manier om te zien hoe jouw eten ontspruit uit een minuscuul zaadje. Het is zo mooi om te zien dat ik het soms spijtig vind om ze op te eten.
Wie weet begrijpen we, door veel meer met zaadjes bezig te zijn in ons eigen keuken, dat het “weggeven van zaadvrijheid” aan multinationals eigenlijk synoniem is met de ‘ziel van ons leven’ verkopen aan multinationals die noch zaden, noch voedsel maar geld als enige drijfveer hebben. Zie verder op de website “Mijn eten, mijn keuze”.
- Krijgt eten weer een gezicht en een grote toegevoegde waarde. Wedden dat je de kiemen, microgroenten of paddenstoelen die je zelf hebt gekweekt niet weggooit? Eten waar we een binding mee hebben opgebouwd gooien vast we niet zomaar in de kliko. Een mooie manier dus om iets te doen aan de 35% voedselverspilling. Bovendien een mooie manier om te ervaren dat voedsel op je bord niet altijd vanzelfsprekend is; er mislukt ook heus wel een keertje iets in je vensterbank omdat de omstandigheden niet gunstig waren. Sinds ik mijn eigen eten verbouw heb ik nog meer respect voor boeren/telers gekregen.
- Verlagen we allemaal onze voetafdruk weer een beetje. Ik schreef de blog “Eten we in de toekomst uit de fabriek of van de boer?”. Bedenk eens hoeveel minder voedselkilometers je bord bevat als je zelf krachtige voedingsmiddelen in je vensterbank of op je aanrecht verbouwd. Lees verder de voordelen van meer lokale voedselconsumptie in mijn blog “Eet het jaarrond van eigen grond.”
- Eten we allemaal weer wat krachtvoedsel in de vorm van kiemen en microgroenten. Een plukje microgroenten bevat vele malen (soms wel 40 x) meer voedingsstoffen dan zijn ‘grote broer’ die groente is geworden. Lees verder in mijn artikel “microgroenten” over de vele voordelen. Of misschien zijn paddenstoelen meer jouw ding? Zie hieronder bij “Aan de slag?” hoe je paddenstoelen-agrariër wordt.
Aan de slag
Voor je aan de slag gaat wil je wellicht wat basisingrediënten aanschaffen (ook al volstaat een conservenpot voor kiemen, een bakje waar fruit/paddenstoelen in hebben gezeten voor microgroenten of een emmertje waar je zelf wat gaten in maakt voor paddenstoelen ook) Maar wat voor materiaal je ook kiest, kies je zaden wel altijd biologisch/onbespoten.
Zaden, kiembakjes, growkits etc. zijn natuurlijk ook fantastisch natuurlijk om cadeau te geven.
Een goed begin is het halve werk, dus als je geen ervaring hebt, verdiep je dan even in de werkwijze. Dat kan bijvoorbeeld via onderstaande linkjes:
- Microgroenten telen
- Thuiskiemen, de weckpotmethode
- Thuiskiemen, op een schoteltje met watten.
- Thuiskiemen, een peuleschil
Bedenk ook dat zaden altijd een ‘winterrust’ kennen. Wil je in de donkere/koude maanden van het jaar kiemen of microgroentes telen weet dan:
- dat de ruimte waarin je wilt telen geen grote temperatuurverschillen moet kennen en op kamertemperatuur moet zijn.
- dat je soms een kap over je zaaitray moet zetten om de temperatuur op orde te houden/krijgen.
- dat je wel voldoende licht moet hebben (en anders misschien je kiembakje onder een lamp moet zetten)
- dat het glas in je vensterbank veel kou kan uitstralen en dat op hele koude dagen geen goed plek is.
Bedrijven waar ik goede ervaringen mee heb zijn:
- Vreeken zaden (ik laat microgroenten graag groeien op hennepmatjes. Ook heb je een grote keuze in kiembakjes en kiemzaden. En als je een donker huis hebt, zijn er mooie lampen te koop om je zaden onder te telen. Verder mooie & duidelijke informatie!
- Boereland Greens Mooi bedrijf met een mooie missie. Ze kopen hun microgroenten wel biologisch in maar zijn zelf niet Bio-gecertificeerd, dus het EKO-keurmerk ontbreekt op hun verpakkingen.
- De Peuleschil. Helemaal gericht op de thuiskiemer. Groot assortiment, biologisch en mooie handleidingen om het lekker zelf te doen.
- De Zaderij : om microgroenten uit zaden te telen heb je natuurlijk niet echt zaadvaste zaden nodig. Maar het zou zo mooi zijn als we dergelijke bedrijven maximaal ondersteunen. Zeker als je in het voorjaar een deel van de zaden wilt gebruiken om in je tuin te zaaien, kies dan alsjeblieft voor zaadvaste rassen. Zo ondersteunen we de bedrijven die onze zaadsoevereiniteit zo bewaken. Zij hebben onze steun zo keihard nodig! Dus dank als je hiervoor kiest! Lees ook het verhaal dat wij over hen schreven: “Blijven en blijven vertellen over het belang van zaadvast.”
- De Bolster: heeft ook prachtige cadeauverpakkingen, zoals deze: 6 kiemgroenten + een kiemschaaltje. Mooi om bij hen te kopen: zij zetten zich namelijk ook maximaal in om onze zeggenschap over zaden (zaadvrijheid) te behouden.
- Wil je ook met paddenstoelen aan de slag? Die je teelt op je eigen koffiedik? Koop dan een growkit. Bijvoorbeeld bij Rotterzwam, Zuiderzwam, Fryslan Fungies etc,
TIP: wist je dat oesterzwammen niet alleen heerlijk in allerlei gerechten te gebruiken zijn vanwege hun heerlijke smaak en vlezige bite (daarom worden ze ook vaak als vleesvervanger gebruikt) maar ook nog andere mooie eigenschappen hebben voor je gezondheid? Ze bevatten zogenaamde bèta-glucanen maar ook een natuurlijke cholesterol remmende stof.
TIP: oesterzwammen uit een emmertje zien komen is zo’n mooie manier om weer verbinding met voedsel te krijgen. Zie ook dit artikel dat ik schreef over Westerzwam die oesterzwammen ging kweken op koffiedik. In dit artikel zie je ook alle bedrijven waar je een growkit kunt kopen. (en vaak kun je ook een navulling kopen zodat je je emmertje heel lang kunt gebruiken)
En voor je het weet….
En voor je het weet…..wil je misschien nog wel een stapje verder. Als je de smaak te pakken hebt gekregen van het zelf telen, krijg je wellicht ook de smaak van voedsel verwerken en het zelf bereiden van je eten te pakken.
- En koop je je de ingredienten voor je maaltijden in plaats van kant-en-klaar. Door zelf je maaltijden te bereiden word je weer baas in eigen pan en buik. Dat is niet alleen veel gezonder maar ook veel betaalbaarder. Met eerlijk, onbewerkt, zelfbereid voedsel ziet menigeen zijn/haar energieniveau & vitaliteit verbeteren.
- Of misschien wil je aan de slag met gezonde verwerkingsmethoden van voedsel, zoals het maken van pickles of het ‘brouwen’ van je eigen kefir. Of ontdek je de weldaad van zelf voedsel fermenteren, zie mijn artikel erover. Door fermentatie geef je voedsel een grote meerwaarde voor je gezondheid: alles wat je fermenteert wordt als het ware ‘voorverteerd’ en daarmee geschikt(er)gemaakt om te verteren. Denk aan brood met een lange rijstijd, yoghurt of kefir met een lange fermentatietijd etc. Of wat te denken van een heerlijke/snelle pickle met melkzuurbacteriën voor de vrienden in je darm: je darmbacteriën. Doe inspiratie op over pickelen en fermenteren op de website van Peter van Berckel.
De beste dokter staat in de keuken
Zie het You Tube filmpje hiernaast dat we maakten over mijn allereerste boek Weten van (h)eerlijk eten 1. Hierin vertel ik kort over de voordelen van zelf weer aan het roer staan van je etensbord. Vanuit je eigen keuken/vensterbank.
Deze drie quotes lopen als een rode draad door dit boek:
- Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding. (Hippocrates)
- De beste dokter staat in de keuken. (Chinees gezegde)
- Wie goed wil eten, kookt zelf.(Chinees gezegde)
Wacht niet op de perfecte gelegenheid om te beginnen. Beginnen maakt de gelegenheid perfect.
Alan Cohen