Cultuur barbaar? Spelbreker? Of pleitbezorger voor gezondere tradities?

Rineke Dijkinga 29 december 2023 7070

Niets mooier dan tradities, vind ik. Bijzonder om te zien ook hoe we toch aan onze tradities hangen. Ze schijnen ons rust, zekerheid en houvast te geven in woelige tijden. En die hebben we wel gehad, de afgelopen jaren. Als het gaat om onze voedseltradities zou ik wel graag een voorstel willen doen: waarom buigen we we ze niet om naar mooie, lekkere en ook nog eens gezonde alternatieven. Want zeg nou zelf: Als we iets te vieren hebben, is het toch eigenlijk te gek voor woorden dat we dat meestal doen met eten dat onze gezondheid en die van de aarde niet ondersteunt? Want dat is helaas toch hoe de meeste van onze feestelijke hapjes eruit zien. Waarom zou je niet gezond & lekker tegelijk doen, als dat zo makkelijk is?

Oorspronkelijke versie december 2021

Op naar groenere tradities

Ik maakte daarom het traditionele Oudjaar recept uit onze streek (spekdikken genoemd) in een gezondere vorm. Niet alleen qua ingrediënten. Ook qua bereiding. Smaken verschillen natuurlijk maar deze variant vind ik zeker zo lekker: het gaat om de balans tussen zout en zoet in dit gerecht. Door de bereiding en ingrediënten van de traditionele spekdikken (ook van de meeste andere feesthapjes overigens) creëren we flinke hoeveelheden vrij radicalen. Ze worden AGEs genoemd: ze ontstaan door dierlijke eiwitten en suikers op hoge temperaturen te verhitten, te grillen, te roosteren, te bakken of te laten karamelliseren. Vrije radicalen ondermijnen onze gezondheid en immuniteit op zeer veel manieren. Ik schreef er flink wat pagina’s over in mijn nieuwe boek “Je brein vitaal”. Want wat is er veel kennis over deze vrije radicalen en onze breinvitaliteit.

En het mooiste is: als je weet hoe het zit en wat oude kooktradities los wilt laten kan iedereen in zijn eigen keuken er gewoon mee aan de slag. Op een heerlijke manier. Zelfs op Oudejaarsavond, zelfs met spekdikken. Klik hier voor mijn 'groene variant van spekdikken'.

De 'groene variant' van traditionele spekdikken
Rood vlees beperk je idealiter tot maximaal 2 x per week. Bewerkt rood vlees zoals het meeste op bovenstaande borrelplank zou liever helemaal een uitzondering moeten zijn.

Persoonlijk blijf ik het lastig vinden dat ons idee over 'de bloemetjes buiten zetten' toch vaak gepaard gaan met ‘overdadig en ongezond’. De meeste borrel- en feesthapjes zijn niet echt een feestje voor onze darmen, immuunsysteem, hormonen of brein. Vaak bevatten ze flink wat AGEs (sterke vrije radicalen), transvetten of geraffineerde + veel te veel omega 6-vetzuren, zijn ze leeg (zonder voedingswaarde en vezelarm zodat onze darmbacteriën verhongeren), hebben ze een hoge Glycemische Lading (waardoor en pieken en dalen in onze bloedsuikerspiegel ontstaan en bovendien ontstekingsreacties in onze darmen) en zijn het flink bewerkte voedingsmiddelen. (UPF). Terwijl het zo ongelooflijk gemakkelijk anders kan waardoor het voor je lijf en brein ook feestjes worden.

Feestjes? Vier het leven, vier het gezond.

Minder vlees eten kan in mijn optiek ook gemakkelijk door borrels, feesthapjes en tussendoortjes in elk geval vegetarisch te maken.
Mijn favoriete 'hybride' en plantaardige burgers uit mijn nieuwe boek 'Je brein vitaal-met elke hap een gezonde stap'.

Dus gewoon wat veranderingen doorvoeren? Alleen samen……..kunnen we tradities ombuigen naar een gezondere variant. Anders blijven we maar hangen in de traditionele cirkel van ongezonde gewoontes. Als we iets te vieren hebben dan is het toch eigenlijk te gek voor woorden dat we dat doen met eten dat onze gezondheid en die van de aarde ondermijnt? Zie verder mijn artikel over "Voeg leven aan je etensbord en aan je jaren toe". Zeker in een tijd waarin onze veerkracht, in alle opzichten, zo op de proef wordt gesteld en ‘kosten nog moeite’ worden gespaard om uit alle crisissen te raken. Mijn voorstel zou zijn; biedt ook gezonde borrelhapjes aan. Zie mijn blog

Wie weet voel je je dan dit jaar nog een cultuurbarbaar of een spelbreker dat je een traditioneel gerecht zo veranderd. En volgend jaar? De tijd zal het leren. Mijn ervaring is dat mensen dolblij zijn als er ook gezonde feesthapjes zijn op een feestje. Zeker in periodes als december, de paasdagen of vakanties waarin we al zo vaak verleid zijn met ongezonde hapjes.

Ik wens je een fantastisch, gezond, gelukkig en veerkrachtig nieuw jaar.

(1)https://www.change.inc/advies-...

(2) https://www.wur.nl/nl/nieuws/W...

(3) lekker weten/meer aandacht voor bio. December 2020

(4) https://advocacyincubator.org/...

(5) https://www.tweedekamer.nl/kam...