Koolhydraatarm toch niet zo gezond?

Rineke Dijkinga 29 oktober 2018 16416

Wat heb ik de laatste tijd veel vragen gehad over een zesjarig onderzoek naar rol van koolhydraten op onze levensverwachting (15248 personen)*. Hieruit bleek dat mensen die 50-55% aan koolhydraten aten (groente, fruit, volkoren granen, peulvruchten) de hoogste levensverwachting hadden. Mensen die minder dan 40 of meer dan 70 % aan koolhydraten aten, liepen de meeste risico's wat betreft hun levensverwachting: zij hadden volgens dit onderzoek een 20% hogere sterftekans. Paniek voor de mensen die brood hebben afgezworen, Paleo of koolhydraatarm eten? Natuurlijk is het, zoals altijd met voedingskwesties, weer niet zo zwart wit.

Bovenstaande lijkt, op basis van slechts een voedingsfactor, een pittige uitspraak. Gezondheid heeft immers niet alleen met voeding te maken en al helemaal niet met 1 voedingsgroep. Gelukkig was het ook niet zo zwart/wit want het maakte wel degelijk uit wat mensen ter vervanging van koolhydraten gingen eten:

Als mensen koolhydraten fors verminderden (zoals bij bijvoorbeeld populaire afval diëten) en vervingen voor dierlijke eiwitten en vetten bleek dit het meest ongezonde patroon te zijn, met de hoogste sterftekans.
At men weinig koolhydraten maar werden ze vervangen door plantaardige eiwitten/vetten dan had dat positieve effecten op hun levensverwachting en daalde hun sterftekans.

Nog steeds associeren veel mensen koolhydraten met granen. Maar fruit, groente, aardappelen, rijst, peulvruchten etc. zijn ook koolhydraten. In dit onderzoek ging het dus zeker NIET over granen maar om een gevarieerde mix aan koolhydraten. Met andere woorden: 50-55% van je koolhydraten uit granen halen is dus NIET het eetpatroon met de beste levensverwachting. En wat ook bleek: als onderdeel van je koolhydraatinname kiezen voor volwaardige granen gaf een positief effect, snelle geraffineerde koolhydraten een negatief. We hebben, in mijn optiek, granen veel te veel over een kam geschoren. Daarom schreef ik er dit artikel over: Granen, verguisd en bejubeld >

Tip a la Rineke: heb je mijn boeken? Dan weet je hoe lekker, simpel en divers je graankoolhydraten uit volwaardige granen/pseudogranen kunt halen: quinoa, boekweit, haver, kamut, spelt etc. Dergelijke oude granen zijn ook voor je darmgezondheid 'totaal andere koek' dan moderne tarwerassen die ons eetpatroon domineren.

Tip a la Rineke: als je brood/crackers etc. eet beleg ze dan met koolhydraten uit groente: maak de heerlijkste groentespreads zelf. Zo kom je, zonder veel granen te eten, op een hele gemakkelijke manier aan extra groentes op een dag en ook heel gemakkelijk aan je 50-55% koolhydraten totaal. Zie de ideeën voor snelle groentespreads in mijn boek Alles draait om je Hormonen en Op weg naar meer energie.

Wat mij betreft dat het belang van diversiteit op je bord weer eens duidelijk wordt. Er zijn nauwelijks (groepen)voedingsmiddelen die alleen maar goed of slecht voor ons zijn. Teveel of te weinig van een voedingsmiddel is nooit goed voor onze gezondheid. We hebben een evenwichtige samenstelling en een breed pallet aan koolhydraten, eiwitten, vetten, en beschermende stoffen (uit groente, fruit, kruiden, specerijen) nodig. En dat lukt alleen met heel veel variatie. Bovendien, hoe zouden we de 'bodem van onze gezondheid' (onze darm) van voldoende vezels moeten voorzien als we koolhydraten schrappen? Onze darmen hebben toch zeker zo'n 30-40 gram vezels uit groente, fruit, peulvruchten, volwaardige granen enz. nodig om onze (hormonale) gezondheid optimaal te bewaken.

Ik zou zeggen: geniet van de enorme diversiteit aan voeding zonder groepen uit te sluiten. (tenzij tijdelijk of uit medische noodzaak) Verwen je smaakpapillen en werk op die manier optimaal aan jouw gezondheid. En zo doe je automatisch ook iets goeds voor het milieu: als wij variatie op ons bord invoeren voorkomt dat heel wat monoculturen van granen, soja, mais en milieuproblematiek door teveel dierlijk eiwitten. Een recent onderzoek gaf aan dat we maar liefs 50 miljoen hectare minder landbouwgrond nodig zouden hebben als we gezonder en diverser gaan eten.

Rineke is opgeleid als natuurgeneeskundig- en orthomoleculair therapeut. Ruim 15 jaar lang heeft ze mensen met chronische klachten begeleid in haar praktijk op het gebied van voeding en leefstijl. Inmiddels richt ze zich volledig op het inspireren van mensen om te kiezen voor onbewerkt, gezond, duurzaam en divers voedsel via haar boeken, lezingen, platforms, magazines en trainingen. Omdat het voor veel mensen moeilijk bleek om gezond eten in de praktijk te brengen, begon ze in 2011 boeken te schrijven.

(H)eerlijke recepten plus uitgebreide achtergrondinformatie om je gezondheid positief te beïnvloeden, vormen in alles wat ze schrijft de rode draad. Het geld van haar bestsellers investeert ze grotendeels in hun biodiversiteitsproject Heerlijk Westerwolds Land. Door een boek te kopen of cadeau te geven ondersteun je niet alleen haar gedachtengoed maar maak je het ook mogelijk dat Rineke volledig onafhankelijk van subsidies, adverteerders of financiers haar jarenlange kennis gratis kan blijven delen.